Toets Economische Effecten PlanMER Luchtvaartnota 2019 by KiM
Geschreven op 20-8-2020 - Erik van Erne. Geplaatst in Vervoer en OV
20 januari 2021: De Luchtvaartnota die minister Cora van Nieuwenhuizen vorig jaar presenteerde, stuurt aan op een forse overtreding van het Klimaatakkoord van Parijs.
Dat blijkt uit onderzoek van Natuur & Milieu naar de beschikbare koolstofruimte voor de luchtvaart.
In dit onderzoek heeft Natuur & Milieu het Klimaatakkoord van Parijs vertaald naar een koolstofbudget voor de luchtvaart.
In 2038 is dit koolstofbudget opgebruikt, in 2050 met 90 Megaton overschreden. Om dit te voorkomen is een CO2-plafond voor de Nederlandse luchthavens nodig dat ervoor zorgt dat de uitstoot van de sector ieder jaar met 5,2% daalt, concludeert de milieuorganisatie op basis van het onderzoek.
Marjolein Demmers, directeur van Natuur & Milieu, licht toe: ‘Met dit rapport laten we het kabinet zien wat er moet gebeuren om ook de Nederlandse luchtvaart aan het Klimaatakkoord van Parijs te laten voldoen. Met de huidige aanvliegroute van het kabinet redden we dat nooit. Technologische innovatie levert de komende dertig jaar bij lange na niet voldoende CO2-reductie op. Een forse vermindering van het aantal vluchten is onvermijdelijk.’
De milieuorganisatie presenteerde het onderzoek in aanloop naar het luchtvaartdebat op 16 december 2020 in de Tweede Kamer waar ook de Luchtvaartnota op de agenda staat. ‘Wij roepen de minister op: neem onze studie ter harte en formuleer doeltreffend klimaatbeleid’, aldus Demmers.
Natuur & Milieu heeft een model ontwikkeld om het mondiale koolstofbudget te vertalen naar een koolstofbudget voor de Nederlandse luchtvaart. Tot 2050 is er voor de Nederlandse luchtvaart 172 megaton CO2 beschikbaar. Een koolstofbudget geeft weer hoeveel broeikasgassen maximaal kunnen worden uitgestoten om opwarming van de aarde te beperken. Het Nederlandse Klimaatakkoord, dat voor andere sectoren in Nederland geldt, is gebaseerd op een koolstofbudget dat opwarming binnen de 2 graden houdt. Dit uitgangspunt hanteert Natuur & Milieu daarom ook bij het bepalen van het maximale koolstofbudget voor de luchtvaart. Onderzoeksbureau CE Delft heeft het model gevalideerd.
Natuur & Milieu heeft drie scenario’s onderzocht. Het eerste scenario gaat uit van het huidige luchtvaartbeleid. In dat geval heeft de sector haar budget in 2036 opgebruikt. Omdat de luchtvaart ook daarna nog CO2 zal uitstoten, betekent dat dat andere sectoren extra maatregelen moeten nemen om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Het tweede scenario gaat ervanuit dat de sector zich houdt aan de klimaatdoelen uit de Luchtvaartnota, maar ook dan is het budget al in 2038 uitgeput. In het derde scenario is gekeken wat er nodig is om binnen het klimaatverdrag van Parijs te blijven. Dat lukt, wanneer de uitstoot van de luchtvaart ieder jaar met 5,2% daalt (vanaf 2023).
Uit het onderzoek blijkt bovendien dat de benodigde CO2-reductie niet te behalen is met technologische innovatie, zoals duurzame brandstoffen, elektrisch vliegen of een grotere efficiëntie van vliegtuigen. De cijfers tonen aan dat zelfs wanneer de overheid vol inzet op innovatie, de CO2-uitstoot veel te hoog blijft. Vermindering van het aantal vluchten is noodzakelijk om binnen het koolstofbudget te blijven. Bij een constant aantal vluchten is binnen het koolstofbudget ruimte voor circa 300.000 tot 360.000 vluchten per jaar tot 2050.
‘Blind vertrouwen op techniek is gevaarlijk. De meest doeltreffende maatregel is een jaarlijks dalend CO2-plafond voor de Nederlandse luchthavens. Dat geeft de sector een helder toekomstperspectief en zorgt voor groen herstel na de Coronacrisis. En het geeft burgers de garantie dat ook de luchtvaart haar verantwoordelijkheid neemt in het tegengaan van klimaatverandering’, aldus Demmers.
Op verzoek van de directie Luchtvaart van IenW heeft het KiM derhalve de toetsing van het onderdeel economische effecten in de PlanMER Luchtvaartnota georganiseerd en uitgevoerd.
De toets is uitgevoerd door drie hoogleraren: prof. dr. Erik Verhoef (hoogleraar Ruimtelijke Economie, VU Amsterdam), prof. dr. Bert van Wee (hoogleraar Transportbeleid, TU Delft) en prof. dr. Wouter Dewulf (hoogleraar en academisch directeur C-MAT, Universiteit Antwerpen). Het resultaat bestaat uit een synthese van hun bevindingen en die van het KiM, uitgevoerd door het KiM.
De conclusies zijn: De PlanMER geeft, door het niet beschouwen van een aantal belangrijke componenten van maatschappelijke welvaart, geen beeld van de volledige economische effecten, noch van de effecten voor Nederland als geheel. Ook geeft de aanpak nog geen goed zicht op de effecten van de voorkeursstrategie.
De PlanMER geeft op een systematische, kwalitatieve wijze voor een smalle set economische indicatoren weer wat de gevolgen kunnen zijn van een aantal extreme ontwikkelingsrichtingen voor de luchtvaart in Nederland. Dit gebeurt op een hoog abstractieniveau van een vijfpuntsschaal voor “positieve” of “negatieve” effecten.
De kwalitatieve inschattingen zijn, op het gekozen hoge abstractieniveau, voor wat betreft de aangegeven richtingen conform verwachting maar daarmee beperkt informatief. De beschrijving van effecten is niet geschikt voor een inschatting op een lager abstractieniveau.
Meer KiM publicaties:
Mobiliteit In Stedelijk Nederland by Kim
Contouren Van Een Geïntegreerd Vervoersysteem. Wat Is Dat Eigenlijk? by KiM
Mobiliteitsarmoede in Nederland Is Niet Of Nauwelijks Te Bepalen by KiM
Nieuwe Tijden, Nieuwe Overheidsinstrumenten Voor Mobiliteitsvraagstukken by KiM
Maatschappij In Beweging: Ontwikkelingen In Wonen En Werken En Gevolgen Woon-Werkverkeer
Het Economisch Belang Van Mobiliteit: Alleen Ondergrens Meetbaar by KiM
Schoon, Stil en Snel: De Uitfasering van de Benzine-Snorfiets by KiM
Waar Zouden We Zijn, Zonder De Fiets En De Trein by KiM
De Effecten Van Het Nieuwe Werken Op Mobiliteit en Congestie 2000-2016 by KiM
Mobiliteitsbeeld 2017: Verklaring 24% Toename Reizigerskilometers Per Trein by KiM
Internationaal Treinplan: Ruim 2 Miljoen Reizigers Uit Het Vliegtuig In De Trein in 2030
Nationaal Fietsplan: 200.000 Mensen Uit De Auto en De File Op De Fiets
De Elektrisch Bestelauto Voor MKB-Ondernemers: Slechts 0,3% Rijdt Nu Elektrisch by KiM
Belasting op Vliegen: Nationale Vliegtaks Heeft Nauwelijks Effect – Reizigers Blijven Vliegen
Wie Zijn De Meest Kansrijke Potentiële Gebruikers Van Mobility-as-a-Service (MaaS) by KiM
Mobility-as-a-Service (MaaS): Toegevoegde Waarde – Gedragsverandering Onzeker by KiM
Bevolkingsdaling En Effecten Op Bereikbaarheid En Mobiliteit Van Inwoners In Nederland? by KiM
Effecten Vrachtwagenheffing: Hoe Werkt Een Kilometerheffing Voor Vrachtwagens Door? by Kim
Ongeveer 1 Procent Minder OV-Gebruik Door BTW-Verhoging Van 6 Naar 9 Procent by KiM
Kerncijfers Mobiliteit 2018: Reistijdverlies Loopt Komende Jaren Fors Op by KiM
Bevolkingsdaling En Effecten Op Bereikbaarheid En Mobiliteit Van Inwoners In Nederland? by KiM
Trends En Hun Invloed Op Zeehavens: Lopende En Komende Ontwikkelingen by Kim
De Bus Over De Grens: Grensoverschrijdende Busverbindingen In Nederland by KiM
Wmo-Vervoer En Valys Houden Mensen Met En Mobiliteitsbeperking Mobiel by KiM
Slapend Onderweg: Het Potentieel Van De Internationale Nachttrein Van En Naar Nederland by KiM
Gezonde Mensen Met Een Gezonde BMI (Body Mass Index) Fietsen En Lopen Vaker by KiM
Fietsfeiten: Feiten En Cijfers Over Gebruik Van De Fiets En De E-Fiets In Nederland by KiM
Loopfeiten: Nederlanders Steeds Vaker En Verder Te Voet Onderweg by KiM
Op Reis Met Vliegtuig, Trein, Auto Of Bus: Een Vergelijking Van De Infrastructuurkosten by KiM
Mobiliteitsbeeld 2019: Vooral Gebruik Van Trein Neemt Toe by KiM
Blik Op De File: Slechts Klein Deel Nederlanders Staat Regelmatig In De File by KiM
Het Kleine Drogeladingschip: Kleine Drogeladingvloot En Vervoersprestatie Steeds Kleiner by KiM
De Invloed Van Het Weer Op De Personenmobiliteit by KiM
Monitoren Van De Transitie Naar Autonoom Vervoer by KiM
Trendprognose Wegverkeer 2020-2025: Coronacrisis Remt Groei Wegverkeer Aanzienlijk by KiM
Mobiliteit En De Coronacrisis: Verandert Werksituatie En Mobiliteit Mogelijk Blijvend by KiM
Trends En De Nederlandse (Internationale) Zeevaart by KiM
Nieuwe Inzichten Mobiliteit En De Coronacrisis: Nederlanders Gaan Gedrag Aanpassen by KiM
Kansen Voor BRT In Nederland: Bus Rapid Transit (BRT) Kansrijk Concept by Kim
