Rechtvaardig Mobiliteitsbeleid by KiM
Geschreven op 5-9-2022 - Erik van Erne. Geplaatst in Vervoer en OVMobiliteitsbeleid wordt in evaluaties standaard beoordeeld op haar effectiviteit (in hoeverre is het bereiken van het beleidsdoel toe te schrijven aan het gevoerde beleid?) en efficiëntie (had het goedkoper gekund?). De rechtvaardigheid van het beleid wordt meestal niet belicht.
Tegelijkertijd zien we een toenemende aandacht voor hoe de effecten van mobiliteitsbeleid zijn verdeeld over de samenleving. Hierdoor is er behoefte aan kennis over hoe rechtvaardigheid een centrale plek kan krijgen in mobiliteitsbeleid, naast effectiviteit en efficiëntie.
De notitie Rechtvaardig mobiliteitsbeleid maakt duidelijk welke rechtvaardigheidsbegrippen kunnen worden gebruikt om de rechtvaardigheid van bedoelde en onbedoelde effecten van mobiliteitsbeleid te beoordelen. Deze studie is uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW).
Gezondheidszorg en onderwijs zijn erg bepalend voor iemands welzijn. In de gezondheidzorg en het onderwijs heeft rechtvaardigheid dan ook al langer een centrale plaats in het beleid. Iedereen moet minimaal toegang hebben tot een bepaald niveau van onderwijs en zorg. Sommigen stellen dat dit ook geldt voor mobiliteit, bijvoorbeeld omdat de (fysieke) toegang tot zorg en onderwijs afhankelijk is van de beschikbaarheid van adequate transportvoorzieningen. Ook de bereikbaarheid van andere essentiële bestemmingen zoals werk of winkelcentrum lenen zich ervoor om rechtvaardig te verdelen. Maar wat is rechtvaardig?
We onderzochten drie hoofdbegrippen voor rechtvaardigheid: utilitarisme, egalitarisme en sufficiëntarisme. Het utilitarisme streeft naar de grootst mogelijke bijdrage aan het algemene nut voor alle mensen samen. Een rechtvaardige verdeling van beleidseffecten is een verdeling die de totale welvaart maximaliseert. Het egalitarisme streeft naar het verminderen van kansenongelijkheid. Volgens dit rechtvaardigheidsbegrip is mobiliteitsbeleid eerlijk als het de positieve en negatieve effecten verdeelt op een manier die de verschillen tussen groepen verkleint. Het sufficiëntarisme streeft naar een basisstandaard voor iedereen. Voor iedereen geldt bijvoorbeeld een bepaalde maximum reistijd naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Hoe de rechtvaardigheid van de effecten van mobiliteitsbeleid wordt beoordeeld is dus een keuze, en hangt af van het rechtvaardigheidsbegrip dat je wilt toepassen.
Om te weten of rechtvaardigheidsdoelen op het gebied van mobiliteit worden gehaald is het noodzakelijk om de invloed van een beleidsmaatregel op rechtvaardigheid te meten. Daarom geven we in dit onderzoek voorbeelden van indicatoren die passen bij de verschillende rechtvaardigheidsbegrippen. Een voorbeeld van een indicator voor bereikbaarheid in geval van het egalitarisme is de variantie van het aantal activiteiten (werk, ziekenhuizen, winkels, etc.) dat kan worden bereikt binnen een acceptabele reistijd van groepen mensen of ruimtelijke eenheden.
Meer KiM publicaties:
Mobiliteit In Stedelijk Nederland by Kim
Contouren Van Een Geïntegreerd Vervoersysteem. Wat Is Dat Eigenlijk? by KiM
Mobiliteitsarmoede in Nederland Is Niet Of Nauwelijks Te Bepalen by KiM
Nieuwe Tijden, Nieuwe Overheidsinstrumenten Voor Mobiliteitsvraagstukken by KiM
Maatschappij In Beweging: Ontwikkelingen In Wonen En Werken En Gevolgen Woon-Werkverkeer
Het Economisch Belang Van Mobiliteit: Alleen Ondergrens Meetbaar by KiM
Schoon, Stil en Snel: De Uitfasering van de Benzine-Snorfiets by KiM
Waar Zouden We Zijn, Zonder De Fiets En De Trein by KiM
De Effecten Van Het Nieuwe Werken Op Mobiliteit en Congestie 2000-2016 by KiM
Mobiliteitsbeeld 2017: Verklaring 24% Toename Reizigerskilometers Per Trein by KiM
Internationaal Treinplan: Ruim 2 Miljoen Reizigers Uit Het Vliegtuig In De Trein in 2030
Nationaal Fietsplan: 200.000 Mensen Uit De Auto en De File Op De Fiets
De Elektrisch Bestelauto Voor MKB-Ondernemers: Slechts 0,3% Rijdt Nu Elektrisch by KiM
Belasting op Vliegen: Nationale Vliegtaks Heeft Nauwelijks Effect – Reizigers Blijven Vliegen
Wie Zijn De Meest Kansrijke Potentiële Gebruikers Van Mobility-as-a-Service (MaaS) by KiM
Mobility-as-a-Service (MaaS): Toegevoegde Waarde – Gedragsverandering Onzeker by KiM
Bevolkingsdaling En Effecten Op Bereikbaarheid En Mobiliteit Van Inwoners In Nederland? by KiM
Effecten Vrachtwagenheffing: Hoe Werkt Een Kilometerheffing Voor Vrachtwagens Door? by Kim
Ongeveer 1 Procent Minder OV-Gebruik Door BTW-Verhoging Van 6 Naar 9 Procent by KiM
Kerncijfers Mobiliteit 2018: Reistijdverlies Loopt Komende Jaren Fors Op by KiM
Bevolkingsdaling En Effecten Op Bereikbaarheid En Mobiliteit Van Inwoners In Nederland? by KiM
Trends En Hun Invloed Op Zeehavens: Lopende En Komende Ontwikkelingen by Kim
De Bus Over De Grens: Grensoverschrijdende Busverbindingen In Nederland by KiM
Wmo-Vervoer En Valys Houden Mensen Met En Mobiliteitsbeperking Mobiel by KiM
Slapend Onderweg: Het Potentieel Van De Internationale Nachttrein Van En Naar Nederland by KiM
Mobility-as-a-Service (MaaS) Onder De Loep: Keuzevrijheid En Reisadvies Op Maat by KiM
Gezonde Mensen Met Een Gezonde BMI (Body Mass Index) Fietsen En Lopen Vaker by KiM
Fietsfeiten: Feiten En Cijfers Over Gebruik Van De Fiets En De E-Fiets In Nederland by KiM
Loopfeiten: Nederlanders Steeds Vaker En Verder Te Voet Onderweg by KiM
Op Reis Met Vliegtuig, Trein, Auto Of Bus: Een Vergelijking Van De Infrastructuurkosten by KiM
Mobiliteitsbeeld 2019: Vooral Gebruik Van Trein Neemt Toe by KiM
Bevolkingsdaling En Effecten Op Bereikbaarheid En Mobiliteit Van Inwoners In Nederland? by KiM
Blik Op De File: Slechts Klein Deel Nederlanders Staat Regelmatig In De File by KiM
Het Kleine Drogeladingschip: Kleine Drogeladingvloot En Vervoersprestatie Steeds Kleiner by KiM
De Invloed Van Het Weer Op De Personenmobiliteit by KiM
Monitoren Van De Transitie Naar Autonoom Vervoer by KiM
Trendprognose Wegverkeer 2020-2025: Coronacrisis Remt Groei Wegverkeer Aanzienlijk by KiM
Mobiliteit En De Coronacrisis: Verandert Werksituatie En Mobiliteit Mogelijk Blijvend by KiM
Trends En De Nederlandse (Internationale) Zeevaart by KiM
Nieuwe Inzichten Mobiliteit En De Coronacrisis: Nederlanders Gaan Gedrag Aanpassen by KiM
Kansen Voor BRT In Nederland: Bus Rapid Transit (BRT) Kansrijk Concept by Kim
Toets Economische Effecten PlanMER Luchtvaartnota 2019 by KiM
Openbaar Vervoer En De Coronacrisis: Blijvend Effect Op Openbaar Vervoer Gebruik by KiM
Kenmerken Veelbelovende Ketens: Inzichten Voor Stimuleren Ketenmobiliteit in Nederland by KiM
Met De Stroom Mee: Het Stimuleren Van Elektrisch Rijden In Nederland En EV-Feiten by KiM
Monitoring Vrachtwagenheffing: Een Breed Perspectief Op Effecten by KiM
De Impact Van Digitalisering Op de Toegang Tot Vervoersdiensten: Een Literatuurreview by KiM
Verkenning Maatschappelijk Belang Van De Nederlandse Zeehavens by KiM
Verwachting Goederenvervoervolume 2020-2021 Met De Mogelijke Gevolgen Coronacrisis by KiM
Beoordeling Internationale Benchmark Spoor 2019 by KiM
Kostenkengetallen Voor Het Goederenvervoer 2016-2018 by KiM
Kerncijfers Mobiliteit 2020: Is 2020 Omslagpunt In Mobiliteitsontwikkelingen? by KiM
Mobiliteitsbeeld 2021: OV En Personenluchtvaart Ondervinden Gevolgen Coronapandemie by KiM
De Kosten Van Spoorgoederenvervoer: Vergeleken Met Wegvervoer En Binnenvaart by KiM
Uitwerking Van Brede Welvaart Voor De Monitoring En Evaluatie Man mobiliteitsbeleid by KiM
Gaat Het Reizen Voor Werk En Studie Door COVID Structureel Veranderen? by KiM
Het Verband Tussen Gezondheid En Actief Reizen: Lopen Gunstig Voor Gewicht by KiM
De Mobiliteitshub: Een Kansrijk Maar Complex Beleidsinstrument by KiM
Zakelijk Vliegen: De Reiziger, De Reizen, De Motieven En Vooruitzichten by KiM
Klimaatverandering En Het Mobiliteitssysteem: Hoofdinfrastructuurnetwerken Gevoelig by KiM
Lichte Elektrische Voertuigen (LEV) Leiden Niet Altijd Tot Minder CO2-Uitstoot by KiM
Perspectieven Netwerkkwaliteit Bij Schaarse Capaciteit Schiphol: 5 Extreme Perspectieven by KiM
Effect Smart Mobility Systemen Op Doorstroming Verkeer Moeilijk Meetbaar by KiM
Ruimte In Het Systeem: Contouren Van Een Geïntegreerd Vervoersysteem by KiM
Mobility-as-a-Service Kansen En Verwachtingen: Kansrijke Verplaatsingen Voor MaaS by KiM
Uitgaven Overheden Aan Verkeer En Vervoer Gedaald 2008-2019 by KiM
Uitwerking Van Brede Welvaart Voor De Monitoring En Evaluatie Man mobiliteitsbeleid by KiM
Agglomeratie-Effecten In MKBA: De Stand Van Zaken by KiM
Het Wijdverbreide Autobezit In Nederland: Autoafhankelijkheid In Stad En Land by KiM
Corona Geeft Impuls Aan Online Aankopen: De Effecten Op Mobiliteit En Transport
De Relatie Tussen Attitudes En Reisgedrag En Het Verband Met De Coronapandemie by KiM
Mobiliteitsbeeld 2022: Actualisatie Verkenning Gebruik Openbaar Vervoer 2022-2026 by KiM
Energieketens Voor CO2-Neutrale Mobiliteit In Kaart Gebracht by KiM En TNO