Energieketens Voor CO2-Neutrale Mobiliteit In Kaart Gebracht by KiM En TNO
Geschreven op 5-9-2022 - Erik van Erne. Geplaatst in Vervoer en OVOm alle huidige wegvoertuigen in Nederland CO2-neutraal op elektriciteit te laten rijden, is een windmolenpark ter grootte van de provincie Utrecht nodig.
Energiedragers zoals waterstof, synfuels en biobrandstoffen kosten veel meer ruimte, maar hebben specifieke voordelen die vooral voor scheepvaart en luchtvaart over lange afstand belangrijk zijn.
Dit blijkt uit onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) en TNO naar CO2-neutrale mobiliteit.
In hun onderzoek ‘Energieketens voor CO2-neutrale mobiliteit’ beschrijven KiM en TNO wat CO2-neutrale mobiliteit aan energie, geld en ruimte vergt. Daarbij namen ze vier vormen van energie voor auto’s, vrachtauto’s, schepen en vliegtuigen onder de loep: elektriciteit, waterstof, synfuels en biobrandstoffen. Voorwaarde was dat niet alleen het voertuig zonder CO2-uitstoot rijdt, maar ook dat de energie CO2-neutraal is geproduceerd, zoals met zonnepanelen of windmolens. Voor wegverkeer is elektrisch rijden een goede manier om mobiliteit CO2-neutraal te krijgen, vanwege relatief lage kosten en ruimtegebruik.
Alternatieven voor elektrisch vervoer zijn vervoer op waterstof, synthetische brandstoffen (synfuels) en biobrandstoffen. Voor het produceren van waterstof en synfuels is elektriciteit nodig. Door energieverliezen bij de productie, en bij waterstof ook bij transport en distributie, is de behoefte aan die elektriciteit 2 tot 5 keer zo hoog als bij puur elektrische voertuigen. Hierdoor zijn ook de kosten en de benodigde ruimte voor het opwekken van energie - bijvoorbeeld in windparken - veel hoger. Om voldoende synfuels te produceren voor de vliegtuigen en schepen die momenteel in Nederland tanken, is een windmolenpark met een oppervlak van 9 keer de provincie Utrecht nodig. Dit komt overeen met een kwart van het Nederlandse gedeelte van de Noordzee.
Voordelen van waterstof, synfuels en biofuels zijn dat ze makkelijker dan elektriciteit opgeslagen en vervoerd kunnen worden, bijvoorbeeld per buisleiding of schip. Dit betekent dat je minder afhankelijk bent van de plek waar de energie wordt opgewekt. Die plek kan dus ook in het buitenland liggen, al vergt dat dan wel meer transportkosten. Biobrandstoffen zijn een alternatief. Het kost weinig ruimte als ze worden geproduceerd uit afvalstromen of landbouwresiduen. Bij productie op basis van energiegewassen neemt die productie veel ruimte in.
Synfuels en biobrandstoffen kunnen chemisch identiek zijn aan de huidige brandstoffen gebaseerd op aardolie: benzine, diesel en kerosine. Het voordeel is dan dat voor de distributie naar de afnemers de huidige infrastructuur kan worden gebruikt en voertuigen niet hoeven te worden aangepast. Ondanks dat zijn de kosten van synfuels over de hele keten inclusief de aanschafkosten van het voertuig (veel) hoger dan die van elektrisch vervoer. Dit komt vooral door de hoge kosten van de grondstoffen, waterstof en CO2 (die uit de lucht moet worden afgevangen), en van de productie. Wat ook kostenverhogend werkt ten opzichte van elektrisch rijden is dat bij de verbranding van synfuels in de motor meer dan de helft van de energie niet wordt gebruikt voor voortstuwing, maar als warmte verloren gaat.
Voor CO2-neutrale mobiliteit zijn CO2-neutrale energiedragers cruciaal. Maar waar halen we die vandaan? Is de Noordzee groot genoeg om energie te produceren voor CO2-neutrale mobiliteit? Welke criteria zijn belangrijk bij het maken van keuzes voor energiedragers voor voer-, vaar- en vliegtuigen? Moeten we energie voor mobiliteit gaan importeren? Met dit onderzoek wil het KiM een bijdrage leveren aan het bij elkaar brengen van feiten over CO2-neutraal verkeer en vervoer om zo beleidsmakers te ondersteunen in het maken van keuzes voor CO2-neutrale mobiliteit.
Meer KiM publicaties:
Mobiliteit In Stedelijk Nederland by Kim
Contouren Van Een Geïntegreerd Vervoersysteem. Wat Is Dat Eigenlijk? by KiM
Mobiliteitsarmoede in Nederland Is Niet Of Nauwelijks Te Bepalen by KiM
Nieuwe Tijden, Nieuwe Overheidsinstrumenten Voor Mobiliteitsvraagstukken by KiM
Maatschappij In Beweging: Ontwikkelingen In Wonen En Werken En Gevolgen Woon-Werkverkeer
Het Economisch Belang Van Mobiliteit: Alleen Ondergrens Meetbaar by KiM
Schoon, Stil en Snel: De Uitfasering van de Benzine-Snorfiets by KiM
Waar Zouden We Zijn, Zonder De Fiets En De Trein by KiM
De Effecten Van Het Nieuwe Werken Op Mobiliteit en Congestie 2000-2016 by KiM
Mobiliteitsbeeld 2017: Verklaring 24% Toename Reizigerskilometers Per Trein by KiM
Internationaal Treinplan: Ruim 2 Miljoen Reizigers Uit Het Vliegtuig In De Trein in 2030
Nationaal Fietsplan: 200.000 Mensen Uit De Auto en De File Op De Fiets
De Elektrisch Bestelauto Voor MKB-Ondernemers: Slechts 0,3% Rijdt Nu Elektrisch by KiM
Belasting op Vliegen: Nationale Vliegtaks Heeft Nauwelijks Effect – Reizigers Blijven Vliegen
Wie Zijn De Meest Kansrijke Potentiële Gebruikers Van Mobility-as-a-Service (MaaS) by KiM
Mobility-as-a-Service (MaaS): Toegevoegde Waarde – Gedragsverandering Onzeker by KiM
Bevolkingsdaling En Effecten Op Bereikbaarheid En Mobiliteit Van Inwoners In Nederland? by KiM
Effecten Vrachtwagenheffing: Hoe Werkt Een Kilometerheffing Voor Vrachtwagens Door? by Kim
Ongeveer 1 Procent Minder OV-Gebruik Door BTW-Verhoging Van 6 Naar 9 Procent by KiM
Kerncijfers Mobiliteit 2018: Reistijdverlies Loopt Komende Jaren Fors Op by KiM
Bevolkingsdaling En Effecten Op Bereikbaarheid En Mobiliteit Van Inwoners In Nederland? by KiM
Trends En Hun Invloed Op Zeehavens: Lopende En Komende Ontwikkelingen by Kim
De Bus Over De Grens: Grensoverschrijdende Busverbindingen In Nederland by KiM
Wmo-Vervoer En Valys Houden Mensen Met En Mobiliteitsbeperking Mobiel by KiM
Slapend Onderweg: Het Potentieel Van De Internationale Nachttrein Van En Naar Nederland by KiM
Mobility-as-a-Service (MaaS) Onder De Loep: Keuzevrijheid En Reisadvies Op Maat by KiM
Gezonde Mensen Met Een Gezonde BMI (Body Mass Index) Fietsen En Lopen Vaker by KiM
Fietsfeiten: Feiten En Cijfers Over Gebruik Van De Fiets En De E-Fiets In Nederland by KiM
Loopfeiten: Nederlanders Steeds Vaker En Verder Te Voet Onderweg by KiM
Op Reis Met Vliegtuig, Trein, Auto Of Bus: Een Vergelijking Van De Infrastructuurkosten by KiM
Mobiliteitsbeeld 2019: Vooral Gebruik Van Trein Neemt Toe by KiM
Bevolkingsdaling En Effecten Op Bereikbaarheid En Mobiliteit Van Inwoners In Nederland? by KiM
Blik Op De File: Slechts Klein Deel Nederlanders Staat Regelmatig In De File by KiM
Het Kleine Drogeladingschip: Kleine Drogeladingvloot En Vervoersprestatie Steeds Kleiner by KiM
De Invloed Van Het Weer Op De Personenmobiliteit by KiM
Monitoren Van De Transitie Naar Autonoom Vervoer by KiM
Trendprognose Wegverkeer 2020-2025: Coronacrisis Remt Groei Wegverkeer Aanzienlijk by KiM
Mobiliteit En De Coronacrisis: Verandert Werksituatie En Mobiliteit Mogelijk Blijvend by KiM
Trends En De Nederlandse (Internationale) Zeevaart by KiM
Nieuwe Inzichten Mobiliteit En De Coronacrisis: Nederlanders Gaan Gedrag Aanpassen by KiM
Kansen Voor BRT In Nederland: Bus Rapid Transit (BRT) Kansrijk Concept by Kim
Toets Economische Effecten PlanMER Luchtvaartnota 2019 by KiM
Openbaar Vervoer En De Coronacrisis: Blijvend Effect Op Openbaar Vervoer Gebruik by KiM
Kenmerken Veelbelovende Ketens: Inzichten Voor Stimuleren Ketenmobiliteit in Nederland by KiM
Met De Stroom Mee: Het Stimuleren Van Elektrisch Rijden In Nederland En EV-Feiten by KiM
Monitoring Vrachtwagenheffing: Een Breed Perspectief Op Effecten by KiM
De Impact Van Digitalisering Op de Toegang Tot Vervoersdiensten: Een Literatuurreview by KiM
Verkenning Maatschappelijk Belang Van De Nederlandse Zeehavens by KiM
Verwachting Goederenvervoervolume 2020-2021 Met De Mogelijke Gevolgen Coronacrisis by KiM
Beoordeling Internationale Benchmark Spoor 2019 by KiM
Kostenkengetallen Voor Het Goederenvervoer 2016-2018 by KiM
Kerncijfers Mobiliteit 2020: Is 2020 Omslagpunt In Mobiliteitsontwikkelingen? by KiM
Mobiliteitsbeeld 2021: OV En Personenluchtvaart Ondervinden Gevolgen Coronapandemie by KiM
De Kosten Van Spoorgoederenvervoer: Vergeleken Met Wegvervoer En Binnenvaart by KiM
Uitwerking Van Brede Welvaart Voor De Monitoring En Evaluatie Man mobiliteitsbeleid by KiM
Gaat Het Reizen Voor Werk En Studie Door COVID Structureel Veranderen? by KiM
Het Verband Tussen Gezondheid En Actief Reizen: Lopen Gunstig Voor Gewicht by KiM
De Mobiliteitshub: Een Kansrijk Maar Complex Beleidsinstrument by KiM
Zakelijk Vliegen: De Reiziger, De Reizen, De Motieven En Vooruitzichten by KiM
Klimaatverandering En Het Mobiliteitssysteem: Hoofdinfrastructuurnetwerken Gevoelig by KiM
Lichte Elektrische Voertuigen (LEV) Leiden Niet Altijd Tot Minder CO2-Uitstoot by KiM
Perspectieven Netwerkkwaliteit Bij Schaarse Capaciteit Schiphol: 5 Extreme Perspectieven by KiM
Effect Smart Mobility Systemen Op Doorstroming Verkeer Moeilijk Meetbaar by KiM
Ruimte In Het Systeem: Contouren Van Een Geïntegreerd Vervoersysteem by KiM
Mobility-as-a-Service Kansen En Verwachtingen: Kansrijke Verplaatsingen Voor MaaS by KiM
Uitgaven Overheden Aan Verkeer En Vervoer Gedaald 2008-2019 by KiM
Uitwerking Van Brede Welvaart Voor De Monitoring En Evaluatie Man mobiliteitsbeleid by KiM
Agglomeratie-Effecten In MKBA: De Stand Van Zaken by KiM
Het Wijdverbreide Autobezit In Nederland: Autoafhankelijkheid In Stad En Land by KiM
Corona Geeft Impuls Aan Online Aankopen: De Effecten Op Mobiliteit En Transport
De Relatie Tussen Attitudes En Reisgedrag En Het Verband Met De Coronapandemie by KiM
Mobiliteitsbeeld 2022: Actualisatie Verkenning Gebruik Openbaar Vervoer 2022-2026 by KiM