Deltaplan Mobiliteit 2030: Hoog Tijd Voor Andere Mobiliteit by Mobiliteitsalliantie
Geschreven op 18-6-2019 - Erik van Erne. Geplaatst in Vervoer en OVDe capaciteit van het Nederlandse wegennet en openbaar vervoer is onvoldoende om de stijgende vraag naar mobiliteit op te vangen.
Om te voorkomen dat Nederland in de komende jaren vastloopt, moet de mobiliteit anders worden ingericht.
De Mobiliteitsalliantie doet hiervoor concrete voorstellen, waarbij de reiziger en het vervoer van goederen centraal staan.
Dit levert onze maatschappij jaarlijks tot 18 miljard euro per jaar aan maatschappelijke waarde op. Dit is de kern van het Deltaplan Mobiliteit 2030 dat de Mobiliteitsalliantie heeft gepresenteerd. Aan het plan is ook een investeringsagenda gekoppeld.
Als Nederlanders niet worden gestimuleerd om flexibeler te reizen, dan loopt het verkeer de komende jaren vast. Tot deze conclusie komen 25 vervoersbedrijven, die zich hebben verenigd in de Mobiliteitsalliantie. De alliantie heeft in een plan beschreven hoe de stijgende vraag naar mobiliteit de komende jaren moet worden opgevangen.
Mobiliteit staat voor bewegingsvrijheid en stelt mensen in staat om actief deel te nemen aan de samenleving. Het zorgt voor welzijn, welvaart en economische groei. Tegelijkertijd zorgt economische groei voor een stijging van de mobiliteitsbehoefte. Tot 2030 groeit de vraag naar personenvervoer met zo’n 13-20% en het goederenvervoer met 4-19%. Het gebruik van de fiets in voor- en natransport stijgt met respectievelijk 15% en 30%. De capaciteit van het Nederlandse wegennet en openbaar vervoer is echter onvoldoende om deze groei op te vangen.
De bereikbaarheid in Nederland staat daarmee ernstig onder druk. Ook ontstaan er knelpunten op het gebied van leefbaarheid, betaalbaarheid en (verkeers)veiligheid. Daar komt bij dat de afgelopen tien jaar tot 4 miljard euro per jaar minder wordt uitgegeven aan mobiliteit. Als wij het tij niet keren loopt Nederland vast, stijgt het aantal zwaargewonde verkeersslachtoffers tot 2030 met meer dan 45% en worden klimaat- en milieudoelstellingen niet gehaald. Om dit te voorkomen moeten we flexibeler kunnen zijn in ons reis- en vervoersgedrag, waardoor meer ruimte ontstaat en makkelijker kan worden gereisd en vervoerd.
Er is een omslag nodig, die alleen kan worden bereikt met intensieve samenwerking tussen alle vervoerspartijen. Dit gedeelde gevoel van urgentie heeft 25 vervoerspartijen ertoe bewogen om de handen ineen te slaan binnen de Mobiliteitsalliantie. Voor het eerst trekken vertegenwoordigers uit álle hoeken van de mobiliteit samen op: van de trein tot de auto, van de fiets tot de vrachtwagen. Vandaag presenteren zij het Deltaplan Mobiliteit. Een blauwdruk voor de toekomst van ons mobiliteitssysteem.
De kracht van het Deltaplan is dat het de mobiliteit als één samenhangend geheel benadert. Er wordt niet alleen gekeken naar de behoefte aan bereikbaarheid, maar ook naar de klimaatambities van het kabinet, naar ruimtelijke vraagstukken, verkeersveiligheid en de energietransitie. Omdat mobiliteit in 2030 naar alle waarschijnlijkheid een vraaggestuurde dienst zal zijn, staan de reiziger en goederen in het Deltaplan centraal. Die moeten zich zonder belemmeringen duurzaam, veilig, betaalbaar en comfortabel kunnen verplaatsen zonder vertragingen en er moet keuze zijn uit alle beschikbare vervoersmodaliteiten. Dit vraagt om een integrale koppeling van de verschillende verkeers- en vervoerssystemen.
De mobiliteit wordt hiermee fundamenteel anders ingericht. Zo wordt de aanleg van personen- en goederenhubs aan de randen van steden en het landelijk gebied gestimuleerd. Deze hubs zijn vervoersknooppunten waar diverse vervoermiddelen bij elkaar komen. Ook wordt ingezet op een eerlijk belastingsysteem waarbij de motorijtuigenbelasting (MRB) en aanschafbelasting op personenauto’s (BPM) plaatsmaken voor een vlak tarief per gereden kilometer. Daarnaast is in het Deltaplan veel aandacht voor het concept van Mobility as a Service (MaaS), dat de keuzevrijheid en flexibiliteit voor reizigers en vervoerders verbetert. Hierbij worden alle vormen van mobiliteit voor de reiziger geïntegreerd in een eenvoudig toegankelijk digitaal systeem. Goede afspraken over het ontsluiten van data is daarbij cruciaal.
Het Deltaplan Mobiliteit 2030 (PDF) gaat vergezeld van een investeringsagenda. De extra investeringen die benodigd zijn om Nederland in de toekomst bereikbaar en leefbaar te houden, worden geraamd op 3 miljard euro per jaar tot 2040. Tegenover deze investeringen staan maatschappelijke baten van 18 miljard euro per jaar, waarmee de opbrengsten 6 keer zo hoog uitvallen als de jaarlijks gevraagde extra investeringen.
Als overheden en bedrijven niet snel in actie komen, loopt Nederland de komende jaren onherroepelijk vast, waarschuwt Frits van Bruggen, hoofddirecteur van de ANWB. “Het is tijd om wakker te worden, we moeten aan de bak.”
“Eén van de grote problemen is onze bereikbaarheid. Het is nu al druk op ons wegennet en op de spoorlijnen, dat wordt alleen maar erger. De afgelopen tien jaar zijn er een miljoen auto’s bijgekomen in ons land, het stadsvervoer van bijvoorbeeld Amsterdam stijgt met vijf procent per jaar en er komen steeds meer fietsen bij. Als dit zo doorgaat, draaien we de komende jaren compleet vast. Tenzij we goede plannen maken.”
Binnenkort presenteert u het Deltaplan Mobiliteit. Wat staat daar in? “Dat doe ik niet alleen, voor de duidelijkheid. Roger van Boxtel van de NS, Steven van Eijck van de RAI-vereniging, Arthur van Dijk, toen nog van TLN, en ik hebben twee jaar geleden de koppen bij elkaar gestoken omdat we zagen dat er een goede aanpak moet komen om Nederland, en met name onze infrastructuur, klaar te stomen voor de toekomst. Dat leidde tot een brede mobiliteitsalliantie waar zich inmiddels vierentwintig organisaties bij hebben aangesloten. Samen leggen we momenteel de laatste hand aan een strategisch plan, compleet met investeringsagenda, waarin we oplossingen aandragen om te voorkomen dat Nederland tussen nu en 2030 stil valt.”
Bovag gaat er op toezien dat het investeringsplan (56 miljard euro voor infrastructuur) dat bij het Deltaplan 2030 hoort, zich niet beperkt tot meer spoor en meer asfalt en wil vooral zwaar inzetten op versnelde innovatie. Dat vertelt Bertho Eckhardt, voorzitter Bovag, in reactie op het Deltaplan Mobiliteit 2030 aan Automotive.
De Mobiliteitsalliantie is een brede coalitie van partijen uit de Nederlandse autowereld, de tweewielerbranche, het wegtransport en het openbaar vervoer. Op 16 december 2016 hebben zeven organisaties het startsein gegeven voor een nieuwe beweging. De NS, RAI-Vereniging, Transport en Logistiek Nederland (TLN), ANWB, stadsvervoerders GVB, RET en HTM, de Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN) en KNV hebben een gezamenlijk manifest opgesteld. Tijdens een speciale bijeenkomst van de Alliantiepartijen op 9 februari 2017 hebben Fietsersbond, BOVAG, Vereniging van Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA), reizigersorganisatie ROVER, MKB Infra en Federatie voor historische voertuigen (FEHAC) zich achter het manifest opgesteld. De aangesloten partijen willen de belangen van de reizigers en die van het goederentransport behartigen en daarbij gebruik maken van het enorme potentieel dat we in Nederland tot onze beschikking hebben.