Brainportijn: Brabant Wil 1 Miljard Euro Uit Groeifonds Voor Emissieloos Autonoom OV-Systeem
Geschreven op 10-11-2020 - Erik van Erne. Geplaatst in Vervoer en OV
Update 7 november 2021: De regio Eindhoven probeert alsnog honderden miljoenen uit Den Haag te krijgen voor de zogenoemde Brainportlijn.
Brainport mikt nog steeds op een bijdrage voor de aanleg van infrastructuur voor zelfrijdende bussen tussen economische hotspots.
De regio schaakt inmiddels op twee borden. Allereerst hoopt Brainport op de zegen van een nieuw kabinet. Ook werkt de regio aan een nieuwe, aangepaste aanvraag voor het Nationaal Groeifonds.
10 november 2020: Brabantse overheden, bedrijven en kennisinstellingen willen een nieuw, slim en emissieloos OV-systeem realiseren. Het gaat om een systeem van kleine en grote autonoom rijdende voertuigen, die alle Brainportcampussen rondom Eindhoven gaat verbinden met elkaar en met regionale werklocaties. Daarvoor vragen deze partijen een bijdrage van ruim 1 miljard euro uit het Groeifonds.
Dit nieuwe systeem wordt de Brainportijn genoemd. Een nieuwe invulling van het OV-systeem, waarin zogenaamde pods van verschillende omvang over vrije rijbanen rijden, langs overstappunten bij uitvalswegen en rond bestaande OV-knopen. Nieuwe technieken worden hierbij zoveel mogelijk ingezet, zoals sensortechnologie, autonomous driving en platooning. Het wordt aangesloten op Eindhoven Centraal, zodat een goede verbinding ontstaat met nationale en internationale economische centra.
Een miljard is een behoorlijk bedrag, vooral voor zo’n flexibel systeem dat niet aan spoor is gebonden. Normaal gaan veel kosten zitten in de aanleg van spoorinfrastructuur. De betrokken partijen zien de Brainportlijn echter als een economische showcase. Ze geloven dat dit systeem innovatie en testmogelijkheden verbindt in het kloppende hart van de kennisintensieve maakindustrie van Nederland.
De initiatiefnemers hiervan zijn de provincie Noord-Brabant, de gemeente Eindhoven en Brainport Development. Zij krijgen steun van het bedrijfsleven en kennisinstellingen uit Brainport Eindhoven. Als het aan hen ligt, kan de Brainportlijn stapsgewijs ingevoerd worden tot aan 2030. Omdat het niet aan spoor is gebonden, kan het gemakkelijker worden opgeschaald.
“Dit biedt grote economische kansen voor het bedrijfsleven in Brainport Eindhoven, dat de Brainportlijn ontwikkelt, en draagt bij aan het internationale imago van Nederland als voorloper van innovatieve smart & green mobility-toepassingen”, aldus de gemeente Eindhoven.
In het Nationaal Groeifonds is 20 miljard euro beschikbaar voor projecten die een bijdrage leveren aan de versterking van het duurzame verdienvermogen van Nederland. “Wij hebben alvast ons huiswerk gedaan en dit bid gemaakt, dat volgens ons naadloos aansluit op de doelen van het fonds.”
“We verbeteren met de Brainportlijn niet alleen de bereikbaarheid van, naar en tussen economische toplocaties in de economische motor van het zuiden, maar het systeem werkt ook als aanjager voor de mobiliteitstransitie in Brabant, en levert bovendien geld op. Volgens de maatschappelijke kosten-batenanalyse levert het na aftrek van kosten zo’n 150 miljoen euro op.”
De Brainportlijn zal zelfs banen opleveren, denkt ook economiewethouder Stijn Steenbakkers. De Brainportlijn moet namelijk niet alleen economische hotspots in de regio verbinden, maar ook belangrijke Europese regio’s. “Met het ontwikkelen, realiseren, vermarkten en exporteren van dit innovatieve mobiliteitssysteem gaan we banen creëren. Elke ontwerp-, ontwikkel-, test- en implementatiestap genereert lessen, ontwikkelingen, diensten en producten die kunnen worden vermarkt in binnen- en buitenland.”
“Dat geeft werkgelegenheid op alle opleidingsniveaus, variërend van voertuigtechnologie, infra-ontwikkeling, onderliggende technieken en nieuwe mobiliteitsdiensten”, vervolgt de wethouder. “Zo werken we actief aan de noodzakelijke innovaties en ontwikkelingen die ons land verder brengen in de mobiliteits- en energietransitie. Alles komt hier samen: vervoer, banen en duurzaamheid.”
Het bedrijfsleven en de kennisinstellingen hebben nu al toegezegd het vervoerssysteem te willen gaan gebruiken voor hun medewerkers. Daarmee wordt de exploitatie van het systeem vergroot. De markt ziet kansen om met deze lijn juist in te zetten op het snijvlak van hightech-maakindustrie en de automotive industrie.
“De technologie die in deze regio wordt ontwikkeld en geproduceerd maakt oplossingen mogelijk voor wereldwijde maatschappelijke thema’s, zoals digitale zorg, slimme mobiliteit, en alternatieve energieopwekking. Die oplossingen zijn van wereldklasse, de bereikbaarheid van de regio moet dat ook zijn. Deze investering past binnen de ambitie op onze internationale toppositie verder uit te bouwen”, aldus Hans de Jong, president bij Philips Nederland en bestuurslid van de stichting Brainport.
Zie ook: Group Rapid Transit (GRT) Voertuig by 2Getthere naar Singapore, Dubai en Brussel Zaventem – autonomous ParkShuttle in the city of Capelle aan den IJssel – Group Rapid Transit (GRT) autonomous vehicles for Nanyang Technological University in Singapore by 2getthere – Brussels Airport Shuffles by 2getthere – Kansen Voor BRT In Nederland: Bus Rapid Transit (BRT) Kansrijk Concept by Kim – Monitoren Van De Transitie Naar Autonoom Vervoer by KiM – Utrecht Doet Aanvraag Voor 2,1 Miljard Euro Bij Groeifonds Voor Sneltram en Trein
Erik van Erne zegt:
18 januari 2021 om 14:42 | Permalink
Eerste Projectvoorstellen Nationaal Groeifonds Zijn Getoetst
Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat en minister Hoekstra van Financiën sturen de projectvoorstellen die voldoen aan de toegangspoortcriteria vandaag naar de beoordelingsadviescommissie. Geld wordt beschikbaar gesteld na een positief advies van de commissie en een besluit van het kabinet. Dit besluit verwacht het kabinet in het tweede kwartaal van 2021 te nemen.
Niet alle projecten kunnen rekenen op een bijdrage uit het Nationaal Groeifonds. De gevraagde bijdragen voor deze voorstellen tellen op tot 25,5 miljard euro en overstijgen dus ruimschoots het bedrag van 20 miljard euro dat voor de komende 5 jaar gereserveerd is. Niet alle ingediende projecten zijn door de toegangspoort gekomen. Dit zegt niets over het belang van die projecten, maar over de compleetheid van de voorstellen. De voorstellen kunnen na aanpassing desgewenst bij een volgende ronde opnieuw worden ingediend.
Ook volgende generaties moeten kunnen wonen in een Nederland met goede zorg, goed onderwijs, een leefbare omgeving én zij moeten genoeg geld overhouden om zelf te kunnen besteden. Daarvoor is economische groei nodig. Het Nationaal Groeifonds is bedoeld voor eenmalige publieke investeringen die bijdragen aan deze toekomstige economische groei. Na de Tweede Kamer heeft ook de Eerste Kamer ingestemd met het Nationaal Groeifonds voor investeringen die daaraan bijdragen. De beoordelingsadviescommissie buigt zich vanaf vandaag over de projectvoorstellen.
Kennisontwikkeling:
Transitie naar innovatief & toekomstgericht onderwijs
Leven Lang Ontwikkelen (LLO)
Beleidsexperimenten voor kwaliteitsverhoging funderend onderwijs
Onderzoek, ontwikkeling & innovatie:
Kickstartvoorstel Life Sciences & Health ecosysteem (LSH)
Quantum Delta Nederland
Groenvermogen van de Nederlandse economie
Foodswitch
AiNed Strategisch Investeringsprogramma
Infrastructuur
Schaalsprong Metropolitaan OV en Verstedelijking Zuidelijke Randstad
Schaalsprong Metropolitaan OV-systeem OV Metropoolregio Amsterdam
Brainportlijn Eindhoven
Schaalsprong Metropolitaan OV en verstedelijking in regio Utrecht
Aanleg buisleidingen van de haven van Rotterdam naar Chemiecomplex Chemelot Zuid-Limburg
Vitale, robuuste, veilige en bevaarbare rivieren
Change Inc. zegt:
18 januari 2021 om 16:20 | Permalink
Inzendingen Voor Groeifonds: Weinig Groen En Weinig Aandacht Voor Duurzaamheid
Donderdag stuurde de inmiddels opgestapte minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat de Tweede Kamer een brief over de voorstellen voor het Groeifonds. 14 projecten maken kans op een deel van de pot van 20 miljard, maar er is opvallend weinig aandacht voor duurzaamheid.
Meer onderzoek naar AI, autonome bussen in Eindhoven en meer onderzoek naar goed onderwijs op elk niveau – de plannen komen uit een heleboel hoeken. Maar wat opvalt is dat weinig plannen echt met duurzaamheid te maken hebben. Daarmee lijkt de aanvankelijke kritiek op het Groeifonds, dat het eigenlijk een ‘groenfonds’ had moeten zijn, uit te komen.
Er is een project voor de ontwikkeling van de waterstofeconomie en elektrificatie van de industrie, maar het kabinet had deze ontwikkeling al opgenomen in het beleid. Ook is er het project FoodSwitch, dat Nederland leider wil maken op het gebied van circulair, duurzaam voedsel. Nederland is nu ook al toonaangevend qua landbouwinnovatie en dit project zou helpen om die positie vast te houden.
De rest van de projecten heeft minder direct met een groene toekomst te maken. Investereningen in OV voor de randstad zijn bijvoorbeeld vooral bedoeld om groei van de Randstad te faciliteren, en minder om autogebruik te verminderen. Hoewel dat mogelijk een bijeffect is. De autonome bussen rond Eindhoven’s Brainport worden elektrisch, maar elektrisch busvervoer is inmiddels al heel normaal en niet meer innovatief te noemen. En projecten voor AI en onderwijs, hoe nuttig ook voor de concurrentiepositie van Nederland, doen weinig om de CO2-uitstoot omlaag te brengen.
Erik van Erne zegt:
14 oktober 2021 om 09:40 | Permalink
Zet Groeifonds gericht in voor duurzame groei by RLI
De raad beveelt het kabinet daarom aan om bestaande doelen voor de verduurzaming van de economie de richting te laten bepalen voor de investeringen uit het groeifonds. Het advies is vandaag aangeboden aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK), Economische Zaken en Klimaat (EZK), Financiën, Infrastructuur en Waterstaat (IenW) en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).
Om ook in de toekomst geld te kunnen verdienen, zal de Nederlandse economie CO2-neutraal, grondstofarm en natuurinclusief moeten zijn. Nederland heeft daar inmiddels verregaande doelen voor gesteld en afspraken over gemaakt. In verdragen is bijvoorbeeld vastgelegd dat de economie na 2050 CO2-neutraal zal zijn. Activiteiten die CO2 uitstoten zullen daarom tegen die tijd moeten zijn afgebouwd. Vermeden moet worden dat vanuit het Groeifonds geïnvesteerd wordt in de groei van activiteiten van de huidige economie die niet duurzaam zijn en dus op termijn niet meer mogelijk.
Het kabinet heeft geen visie op de economie van de toekomst geformuleerd, waarbinnen investeringen uit het Nationaal Groeifonds zouden moeten passen. Dit heeft in de eerste twee indieningsrondes voor het Groeifonds geleid tot sterk uiteenlopende investeringsvoorstellen, tot richtingloosheid en versnippering. De Rli adviseert het kabinet om richting aan de Groeifondsinvesteringen te geven. Die richting wordt bepaald door eerder vastgelegde duurzaamheidsdoelstellingen en daarmee samenhangende maatschappelijke opgaven. Te denken valt aan de doelen op het gebied van klimaat en grondstoffengebruik. De door het kabinet aangegeven richting zou de samenleving moeten prikkelen tot het indienen van investeringsvoorstellen bij het Groeifonds die binnen de grenzen van duurzaamheid bijdragen aan het toekomstig verdienvermogen.
Met alleen investeringen uit het Groeifonds kan het duurzaam verdienvermogen volgens de Rli niet afdoende worden gewaarborgd. Deze investeringen kunnen daarom niet los gezien worden van de inzet van de overheid als geheel, op weg naar een duurzame economie. Dat vraagt om een samenhangende blik van het kabinet op de noodzakelijke transities, op haar eigen rol daarin en op de inzet van aanvullende beleidsinstrumenten. Daarmee wordt ook duidelijkheid gecreëerd voor private partijen, zodat ook zij hun toekomstige investeringen kunnen richten op een duurzame economie.
Het kabinet geeft aan dat investeringen uit het Groeifonds additioneel moeten zijn aan bestaande publieke investeringen, maar wat daarmee precies wordt bedoeld is niet duidelijk. Naar de mening van de Rli moet in elk geval worden voorkomen dat het Groeifonds wordt gebruikt om de (financiële) gaten van bestaande fondsen, zoals het Mobiliteitsfonds, te dichten. Dat dreigt nu echter wel te gebeuren. In de eerste ronde voor het Groeifonds zijn bijvoorbeeld onderdelen van infrastructuurprojecten (voorlopig) gehonoreerd, die eigenlijk uit het Mobiliteitsfonds zouden moeten worden gedaan.
Voor de politieke en maatschappelijke verantwoording van rijksuitgaven is het belangrijk dat zowel het kabinet als de Nationale Commissie Groeifonds helder communiceren over het waarom van de investeringen uit het Groeifonds en over de bereikte resultaten. De richting die daarbij gekozen wordt, bepaalt mede de toekomstige economie van Nederland en is dus van groot maatschappelijk belang. Goede communicatie over de wijze waarop het Groeifonds wordt ingezet levert een bijdrage aan het maatschappelijk debat over de ontwikkeling van een duurzame economie in Nederland, schept draagvlak daarvoor en vergroot de kans op succes.
De Rli heeft het wetsvoorstel Wet Nationaal Groeifonds als uitgangspunt voor zijn advies genomen. Dat wetsvoorstel focust op groei van het bruto binnenlands product, en kiest voor technologie, onderwijs en infrastructuur als pijlers waarin geïnvesteerd moet worden om het verdienvermogen van Nederland te vergroten. De Rli sluit niet uit, dat deze benadering op den duur te kort schiet voor het bereiken van een sterke duurzame economie.