Rietveldprijs 2020: Busstop Leidsche Rijn – Hof Van Cartesius Wint DUIC Publieksprijs
Geschreven op 28-2-2020 - Erik van Erne. Geplaatst in Agenda, Bouwen-Klussen, Design
Update 15 november 2020: Het fijnzinnige, maar krachtige ontwerp van architect Annebregje Snijders voor het busstation in Leidsche Rijn is op 15 november uitgeroepen tot winnaar van de Rietveldprijs 2020.
Tijdens een livestream kreeg Snijders de prijs virtueel overhandigd uit handen van juryvoorzitter Marlies Rohmer.
Het busstation werd gekozen uit acht door de jury genomineerde projecten die allemaal opgingen voor de DUIC Publieksprijs. Bijna 1500 Utrechters brachten de afgelopen maanden hun stem uit. Uit deze verkiezing kwam het Hof van Cartesius als winnaar naar voren. De circulaire broedplaats in het Werkspoorgebied wist maar liefst 30 procent van de stemmen in de wacht te slepen.
10 november 2020: De uitreiking van de Rietveldprijs 2020 is op zondag 15 november en vindt deze keer vanwege het coronavirus online plaats. Voor de prijs zijn acht Utrechtse bouwprojecten genomineerd.
De genomineerde projecten zijn: de overkapping bij busstation Leidsche Rijn Centrum, het gerenoveerde Anatomiegebouw, de fietsenstalling onder het Stationsplein, de gerestaureerde patiowoning Ridderhofstad, Superlofts Blok Y Veemarkt, CPO Kavel A Veemarkt, Hof van Cartesius en Kubuseiland Terwijde.
De Rietveldprijs wordt elke twee jaar uitgereikt aan een bouwproject in de stad Utrecht, waarbij wordt gelet op de kwaliteit van het project en de bijdrage aan de beleving en bruikbaarheid van de stad. Eerder wonnen onder meer TivoliVredenburg en de Werkspoorkathedraal.
24 oktober 2020: De jury van de Rietveldprijs 2020 heeft bekendgemaakt welke acht Utrechtse projecten zijn genomineerd. Er kan gestemd worden op de publieksprijs en er is een juryprijs.
Bovenop de tunnelbak van de A2 bij Leidsche Rijn Centrum moest een busstation komen. Ondanks de beperking van de maximale belasting is er toch een overkapping ontworpen die past in de stedelijke context.
Op de kop van het Berlijnplein dient het busstation als afsluiting van de grote open ruimte. De overkapping staat aan de diagonale as van de Parijsboulevard. In de constructie van staal en doek komen schoonheid en techniek samen.
Aan tien kolommen van 15 meter hoog hangt een samengesteld driehoekig stalen frame, waartussen het doek is gespannen. Het effect doet denken aan een kathedraal. De kabels, stangen, goten en lijsten verrijken het beeld en fungeren zo als ornamenten.
20 oktober 2020: De jury van de Rietveldprijs 2020 heeft bekendgemaakt welke acht Utrechtse projecten zijn genomineerd. Er kan gestemd worden op de publieksprijs en er is een juryprijs.
In de nieuwbouwlocatie Veemarkt staat een bijzonder gebouw met dertig superlofts. De woningen zijn in vijf formaten en prijsklassen gerealiseerd, met als resultaat een grote diversiteit aan woningen en bewoners.
Het gebouw van vijf verdiepingen bestaat uit een vast betonskelet met daarbinnen lofts die de bewoners zelfstandig konden invullen. Geen twee appartementen zijn hetzelfde, want de eigenaren kregen niet alleen de vrijheid om de ruimte zelf in te delen of een bestaande plattegrond aan te passen, maar ook om de buitengevel te bepalen.
Het samenspel van het vaste betonskelet met de maatwerkgevels levert een stoer maar dynamisch gebouw op. De verschillende entrees, balkons en raampartijen geven het geheel een levendig aanzien
De jury van de Rietveldprijs 2020 heeft bekendgemaakt welke acht Utrechtse projecten zijn genomineerd. Er kan gestemd worden op de publieksprijs en er is een juryprijs.
9 oktober 2020: De grootste fietsenstalling ter wereld onder het Stationsplein behoeft waarschijnlijk geen introductie meer. Want het bouwwerk ging de hele wereld al over.
De stalling maakt deel uit van de herontwikkeling van het stationsgebied. Ector Hoogstad Architecten ontwierp ook het bollendak dat het vernieuwde Utrecht Centraal verbindt met het stadscentrum. Onder het verhoogde plein draagt de drie verdiepingen tellende fietsenstalling bij aan de toekomst van duurzame mobiliteit.
De stalling voor 12.500 fietsen heeft directe ondergrondse verbindingen met de treinperrons en zorgt bovendien voor een bijzondere fietservaring.
25 september 2020: De jury van de Rietveldprijs 2020 heeft bekendgemaakt welke acht Utrechtse projecten zijn genomineerd. Er kan gestemd worden op de publieksprijs en er is een juryprijs. Genomineerd voor de Rietveldprijs 2020: Hof van Cartesius.
In het Werkspoorkwartier biedt het Hof van Cartesius werkplekken aan creatieve en duurzame ondernemers. De circulair gebouwde paviljoens liggen als een hofje rondom een publieke binnentuin. Bij circulair bouwen met restmaterialen is vooraf minder duidelijk hoe het eindresultaat eruit zal zien. Ook is de rol van de architect anders.
De gebruikers zijn zelf verantwoordelijk voor de gevelinvulling, onder regie van de architect: “Het is een lappendeken van vormen en materialen, maar die heeft wel structuur en de vlakverdeling klopt met de ruimte ernaast. Als een soort quilt.”
Ondanks het diverse materiaalgebruik — van bamboe tot moutzakken — vormen de paviljoens een eenheid. Zo hebben alle ruimtes een transparante gevel aan de zijde van de binnentuin. Het Hof van Cartesius dient als proeftuin voor de circulaire economie en voor een andere manier van gebiedsontwikkeling.
10 september 2020: De jury van de Rietveldprijs 2020 heeft bekendgemaakt welke acht Utrechtse projecten zijn genomineerd. Er kan gestemd worden op de publieksprijs en er is een juryprijs. Genomineerd voor de Rietveldprijs 2020: CPO Kavel A Veemarkt, Sartreweg/Livarstraat door CC-STUDIO
Veemarkt is een nieuwe woonwijk in Utrecht. In deze buurt komen ongeveer 600 woningen die veelal duurzaam gebouwd zijn. De bouw begon enkele jaren geleden maar sommige kavels moeten nog gereed komen. Kavel A is echter al klaar en daar staan 14 bijzondere woningen.
De 14 woningen zijn gebouwd namens een speciale projectontwikkeling, namelijk via Collectief Particulier Opdrachtgeverschap. Hierbij denken toekomstige bewoners mee bij de ontwikkeling van de eigen woningen en omgeving. Het bureau CC-Studio is verantwoordelijk voor het project.
Op de hoek van de Sartreweg en de Livarstraat staan de woningen. Achter een witgepleisterde gevel komen verschillende woondromen samen in een complex dat groei, verandering en eigen indeling als uitgangspunt heeft. De huizen zijn energiezuinig en gebouwd rondom een gezamenlijke binnentuin, met daaronder een parkeergarage.
4 september 2020: De jury van de Rietveldprijs 2020 heeft bekendgemaakt welke acht Utrechtse projecten zijn genomineerd. Er kan gestemd worden op de publieksprijs en er is een juryprijs. Genomineerd voor de Rietveldprijs 2020: Kubuseiland Terwijde.
Ingeklemd tussen het water in de Utrechtse Terwijde is een bijzondere buurt te vinden. Het iconische Rietveld Schröderhuis vormde de inspiratiebron voor Kubuseiland.
Alle huizen zijn hier gebouwd als kubussen, met vaste afmetingen. De woningen zijn gebouwd met een formaat van 10 x 10 x 10 meter, of een variant van met 9 of 7 meter. De kubusvorm heeft in veel gevallen geleid tot interne ruimtelijke oplossingen in de vorm van vides, split-levels of dubbelhoge ruimtes.
Niet alleen de vierkante gebouwen zijn opvallend. Ook is er veel aandacht geweest voor het ontwerp van het landschap. Zorgvuldig gekozen boomsoorten, heesters en bloemen geven het eiland een bijzondere sfeer. Centraal in het gebied ligt een grote gemeenschappelijk ruimte die wordt beheerd door de eilanders.
BFAS/Stefan Bödecker is verantwoordelijk voor het beeldkwaliteitsplan en supervisie over het gebied en is daarmee genomineerd voor de Rietveldprijs 2020.
2 september 2020: Utrechters kunnen stemmen op een van de genomineerde projecten van de Rietveldprijs 2020. Het project met de meeste stemmen wint de DUIC Publieksprijs.
De jury maakte eerder deze zomer de acht projecten bekend die kans maken op het winnen van de Rietveldprijs. Deze architectuurprijs is in het leven geroepen ter bevordering van de kwaliteit van de bebouwde omgeving.
De genomineerde projecten verschillen erg van elkaar. Wat wel overeenkomt is dat ze tussen 2017 en 2020 zijn gerealiseerd. Bij de vorige editie werd de Werkspoorkathedraal uitgeroepen tot winnaar van de Rietveldprijs, zowel door de jury als door het publiek.
Utrechters kunnen tot 1 november hun stem uitbrengen. De genomineerden van dit jaar zijn de overkapping bij busstation Leidsche Rijn Centrum, het onlangs gerenoveerde Anatomiegebouw, de fietsenstalling onder het Stationsplein, de restauratie van patiowoning Ridderhofstad, Superlofts Blok Y Veemarkt, CPO Kavel A Veemarkt, Hof van Cartesius en Kubuseiland Terwijde.
19 augustus 2020: De jury van de Rietveldprijs 2020 heeft bekendgemaakt welke acht Utrechtse projecten zijn genomineerd.
Op de lijst staan onder andere de overkapping bij busstation Leidsche Rijn Centrum, het onlangs gerenoveerde Anatomiegebouw en de fietsenstalling onder het Stationsplein.
De Rietveldprijs wordt iedere twee jaar uitgereikt aan een Utrechts bouwproject. “Daarbij telt de kwaliteit van het project zelf, maar ook de bijdrage die het levert aan de beleving en bruikbaarheid van de stad”. Projecten die de prijs in het verleden wonnen zijn onder meer TivoliVredenburg en de Werkspoorkathedraal.
De genomineerden van dit jaar zijn volgens de jury acht zeer diverse projecten in Utrecht. Naast de drie bovengenoemde projecten maken ook de restauratie van patiowoning Ridderhofstad, Superlofts Blok Y Veemarkt, CPO Kavel A Veemarkt, Hof van Cartesius en Kubuseiland Terwijde kans op de architectuurprijs.
De acht genomineerde projecten worden als volgt door de jury omschreven: “Een gastvrije ondergrondse fietsenstalling, een lichtgewicht busstation als een kathedraal, een inspirerend werkensemble van hergebruikte bouwmaterialen, een landschappelijk wooneiland met 45 kubuswoningen, een zorgvuldig gerestaureerd anatomiegebouw met tien in de kap verstopte woningen en drie woongebouwen: een ruimtelijk particulier woonhuis in en onder een historisch huisje, een drager-inbouwflat met ‘superlofts’ en een door bewoners zelf ontwikkeld woonensemble om een groene oase.”
De genomineerden komen niet alleen in aanmerking voor de Rietveldprijs 2020, ze maken ook kans op de DUIC Publieksprijs. Beide prijzen worden dit najaar uitgereikt.
28 februari 2020: In 2020 wordt voor de 16e keer de Rietveldprijs uitgereikt. De prijs die is vernoemd naar Gerrit Rietveld wordt tweejaarlijks toegekend aan een architectonisch, stedenbouwkundig of landschappelijk project in Utrecht.
Daarbij telt de kwaliteit van het ontwerp, maar ook de bijdrage die het project levert aan de stad. Wat wordt de opvolger van de Werkspoorkathedraal, de laatste prijswinnaar in 2017?
Iedereen kan gebouwen en andere projecten in de openbare ruimte aanmelden die meedingen naar de prijs: bewoners, gebruikers, eigenaars, ontwerpers en geïnteresseerden. Voor de Rietveldprijs 2020 komen projecten in aanmerking die in 2017, 2018 en 2019 zijn opgeleverd binnen de gemeente Utrecht. Aanmelden kan tot en met 31 maart 2020 via het aanmeldformulier.
De jury voor de komende editie van de Rietveldprijs is ook al bekend. Voorzitter wordt architect Marlies Rohmer, in Utrecht onder meer bekend van het Casa Confetti op de Uithof. De overige juryleden zijn Machiel Spaan, Alenca Mulder en Marit Overbeek. Zij duiken in het voorjaar in de bouwoogst van de afgelopen drie jaar. Eind mei maken ze bekend welke projecten genomineerd zijn voor de Publieksprijs.
In het najaar wordt de winnaar bekend gemaakt. Vanaf de zomer kan er gestemd worden voor de DUIC Publieksprijs, die tegelijk met de juryprijs zal worden uitgereikt.
Sinds 1 januari 2020 heeft de Stichting Rietveldprijs een nieuw bestuur. Nadat de prijs in 2019 niet is uitgereikt, maakt de stichting een voortvarende doorstart zodat dit jaar de prijs weer kan worden toegekend. Voorzitter is Annemiek Rijckenberg, penningmeester Danny Wijnbelt en secretaris Els Leicher. Paul Splinter zorgt voor communicatie, Mark Hendriks en Arjan den Boer voor de publicatie, en Martine Leroi voor de begeleiding van de jury.
De Utrechtse architect Gerrit Rietveld was een voorstander van ‘eigentijdsheid’ en vernieuwing. Volgens hem bracht elke tijd een geëigende en specifieke bouwkunst tot stand. Niet voor niets draagt de Utrechtse architectuurprijs – die ook de eigentijdse bouwkunst onder de aandacht wil brengen.
Gerrit Rietveld heeft zijn bureau altijd in Utrecht gehad. Een groot deel van zijn werken is in Utrecht gebouwd, zoals de woningbouw aan de Erasmuslaan en de Schumannstraat en in Hoograven en Kanaleneiland. Hij ontwierp winkelpuien in de binnenstad, een garagewoning aan de Waldeck Piermontkade en het wereldberoemde Unesco-monument Rietveld-Schröderhuis. Gerrit Rietveld was een veelzijdig kunstenaar.Hij bouwde villa’s, openbare gebouwen, een fabriek en realiseerde volkshuisvestingsprojecten. Ook als stedenbouwkundige is Rietveld werkzaam geweest.
De Rietveldprijs beperkt zich niet tot een specifieke vorm van architectuur, maar honoreert bijdragen aan de gebouwde omgeving in brede zin. De ‘eigentijdsheid’ van Rietveld blijft tot de verbeelding spreken van professionals en publiek. De Stichting Rietveldprijs is niet ingesteld om het erfgoed van de architect Rietveld te beheren of onder de aandacht te brengen. De stichting associeert zich graag – met instemming van de familie – met het gedachtegoed van Rietveld.
Fragment uit een lezing van Gerrit Rietveld in het Centraal Museum: “Om als overgang en als studie even geheel vrij van traditie te komen, pril en zuiver genoeg om de achtergrond en voedingsbodem te kunnen zijn voor het nieuwe leven, moesten heel wat idealen worden bezongen en hartgrondig weer worden afgeleerd. De Stijl en Bauhaus hebben hieraan veel gedaan. De Stijl ging haast wetenschappelijk op zoek naar de elementen van het zien.
“Wij probeerden om de allereenvoudigste dingen te vinden, de ondeelbare gezichtsindrukken, wij ontleedden het witte licht in drie kleuren, waarvoor ons oog gevoelig is, en wij vonden dat de indruk rood een ondeelbare indruk was en dus een zuiver primair en elementair gevoel. Met die gevoelens werkten wij.”
Erik van Erne zegt:
28 februari 2020 om 14:24 | Permalink
Rietveld Schröderhuis (Rietveld Schröder House) by UNESCO/NHK
The Rietveld Schröder House in Utrecht was commissioned by Ms Truus Schröder-Schräder, designed by the architect Gerrit Thomas Rietveld, and built in 1924. This small family house, with its interior, the flexible spatial arrangement, and the visual and formal qualities, was a manifesto of the ideals of the De Stijl group of artists and architects in the Netherlands in the 1920s, and has since been considered one of the icons of the Modern Movement in architecture.
The house is in many ways unique. It is the only building of its type in Rietveld’s output, and it also differs from other significant buildings of the early modern movement, such as the Villa Savoye by Le Corbusier or the Villa Tugendhat by Mies van der Rohe. The difference lies in particular in the treatment of architectural space and in the conception of the functions of the building. Many contemporary architects were deeply influenced by the Schröder house and this influence has endured up to the present.
The quality of the Rietveld Schröderhuis lies in its having produced a synthesis of the design concepts in modern architecture at a certain moment in time. Part of the quality of the house is the flexibility of its spatial arrangement, which allows gradual changes over time in accordance with changes in functions. At the same time the building has also many artistic merits, and its visual image has strongly influenced building design in the second half of the 20th century. The interiors and furniture are an integral part of its design and should be given due recognition.
The Rietveld Schröderhuis was located on the edge of the city of Utrecht close to the countryside, at the end of a 20th century row of houses. It was built against the wall of the adjacent brick house. The area beyond the house remained undeveloped, because it contained 19th century Dutch defence lines, which were still in use at the time.