Nieuw Gemaal Kalverdijkje In Leeuwarden Wordt Volledig Circulair Gebouwd by Wetterskip Fryslân
Geschreven op 3-12-2020 - Erik van Erne. Geplaatst in Bouwen-Klussen
Wetterskip Fryslân gaat in Leeuwarden het nieuwe gemaal Kalverdijkje helemaal circulair bouwen. Aannemers en ingenieursbureaus zijn uitgedaagd om hiervoor met goede ideeën te komen.
Het gemaal Kalverdijkje wordt gebouwd in het stedelijk gebied van Leeuwarden en vervangt de twee oude, afgeschreven gemalen Schieringerweg en Tolhuis. De peilvakken worden gecombineerd tot een groot peilvlak. Daarmee is de kans ontstaan voor het nieuwe vispasseerbare gemaal, vertelt projectmanager Niels Koetsier van Wetterskip Fryslân.
“Kalverdijkje zal met een capaciteit van zeven kubieke meter water per minuut geen fors gemaal zijn. Hierdoor is het een mooi, behapbaar proefproject voor circulair bouwen.”
Is het een primeur voor Nederland? Koetsier durft dat niet te zeggen. “Al heb ik nog niet kunnen vinden of er eerder een poldergemaal circulair is gebouwd. Het wordt alvast wel het eerste in Friesland.”
Het draait bij circulair bouwen om slim gebruik van grondstoffen, producten en goederen, waardoor deze steeds kunnen worden hergebruikt. Het project vloeit voort uit de landelijke opgave voor waterschappen om in 2050 honderd procent circulair te zijn. “Om daaraan te voldoen, willen we kennis en ervaring opdoen en de markt benaderen om hun kennis en ervaring actief te delen.”
Bij circulair bouwen wordt het principe van circulariteit toegepast. Dit betekent dat bij de bouw zo weinig mogelijk nieuwe grondstoffen worden gebruikt en zo weinig mogelijk vervuiling plaatsvindt. Hierbij wordt naar de hele keten gekeken, dus niet alleen naar materialen. Dat betekent van het ontwerp tot de bouw en exploitatie van het gebouw.
Wetterskip Fryslân heeft aanbestedingen gehouden voor het aannemerswerk en de ingenieursdiensten. Daarop hebben negen aannemers en zes ingenieursbureaus gereageerd. Het budget stond vooraf vast, waardoor beide aanbestedingen zich richtten op twee aspecten: een plan van aanpak en een visie op circulariteit. “In principe hebben we alles opengelaten”, zegt Koetsier. “We zijn de documenten van de inschrijvers momenteel aan het beoordelen. Rijmen ze met hoe we erover denken en kunnen inschrijvers ons verrassen?”
Koetsier ziet een tweedeling bij de voorstellen. “Een deel van de aannemers en ingenieursbureaus zoekt het echt in nieuwe oplossingen. Er zijn ook inschrijvers die al vaker voor Wetterskip hebben gewerkt en ons conventionele ontwerp voor gemalen nu helemaal circulair maken door andere keuzes voor materialen en producten.”
De bedoeling is om in januari de contracten af te sluiten met de partijen waarmee het waterschap verder wil gaan. “Daarna gaat een gezamenlijk bouwteam het ontwerp echt invullen. Deze aanpak is nieuw voor ons. De verwachting is dat we na de bouwvak in de zomer van 2021 kunnen starten met de realisatie van het gemaal.”
Koetsier wijst erop dat Wetterskip Fryslân bijna duizend gemalen heeft. “Dat zijn er erg veel voor een waterschap. Wij kunnen de ervaring die we nu met circulair bouwen opdoen, goed gebruiken voor aankomende projecten. De bouw van het gemaal Kalverdijkje is een leerschool en we stellen ons relatief kwetsbaar op voor een opdrachtgever. Ik hoop dat dit tot een mooi eindresultaat leidt.”
Een netwerk van bijna 1.000 gemalen, 5.400 stuwen en ongeveer 5.000 inlaten zorgen in het werkgebied voor het gewenste waterpeil in sloten, kanalen en meren. Dat betekent dat er wordt ingegrepen bij teveel, maar ook bij te weinig water. Is er een tekort aan water, dan wordt er extra water binnen gelaten. Een overschot aan water wordt afgevoerd via spuisluizen en gemalen.
We verwachten in februari 2021 van start te gaan met de voorbereidende werkzaamheden. De daadwerkelijke bouw begint vanaf de zomer van 2021. Met de komst van het nieuwe gemaal Kalverdijkje houden de inwoners van Leeuwarden ook in de toekomst droge voeten.
‘Mei de bou fan in sirkulêr gemaal draacht Wetterskip Fryslân by oan in duorsume wrâld’, aldus Annet van der Hoek, lid van het dagelijks bestuur. ‘De feroaring fan it klimaat hat in grutte ynfloed op de taken fan ús wetterskip. It seewetter komt heger te stean en troch ekstreme delslach moat mear wetter ôffierd wurde’, zegt Van der Hoek die onder meer innovatie, stedelijk water en duurzaamheid in haar portefeuille heeft.
Zie ook: Zonnepanelen Voor Gemaal Rogatsluis In De Hoogeveensche Vaart bij Steunpunt Rogat – De verjaardagskalender energiebesparing in het Fries: Jierdeiskalinder Enerzjybesparring
