Het Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden: Eén Miljoen Euro Voor 12 Gemeenten
Geschreven op 22-6-2009 - Erik van Erne. Geplaatst in Klimaat
6 februari 2011: Acht gemeenten hebben de tender van het Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden (IKS) ontvangen.
Rotterdam, Amsterdam Stadsdeel Zuid, Nijmegen, Den Bosch, Lochem, Wageningen, Tilburg, Breda en Heerhugowaard krijgen allen een bijdrage voor de proces- en begeleidingskosten bij de uitvoering van hun proefprojecten op weg naar klimaatneutraliteit.
4 februari 2010: Eind januari is bepaald welke gemeenten een bijdrage krijgen in het kader van het Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden. In totaal zijn er 32 projecten (planstudies) ingediend van 19 verschillende gemeenten. Na een entreetoets, is de toekenning conform de regeling geschied op basis van volgorde van binnenkomst van de volledige aanvraag. Er was € 1 miljoen beschikbaar.
Uiteindelijk ontvangen 12 gemeenten een bijdrage voor hun planstudie. De projecten variëren van onderzoek naar duurzame energieopwekking, warmtenetwerken tot het opzetten van duurzame lokale energie bedrijven.
Alle gemeenten die een indiening hebben gedaan, hebben afgelopen week een bericht gehad betreffende hun aanvraag. Daarin is aangegeven wat Agentschap NL, met akkoord van het ministerie van VROM, over de betreffende aanvraag aan het ministerie van BZK heeft geadviseerd. Hieronder vindt u een overzicht met een korte beschrijving van de projecten die een bijdrage zullen ontvangen:
Den Bosch: Geothermie in de bestaande bouw € 69.400
Doel van de studie is duidelijkheid over de mogelijkheden om met geothermie een forse bijdrage te leveren aan CO2-reductie in de bestaande woningbouw. Voor de gemeente Den Bosch geeft het inzicht in welke wijken het meest kansrijk zijn en hoe het project in samenwerking met woningbouwcorporaties kan worden opgepakt.
Den Bosch: Klimaatneutrale nieuwbouw in ’s Hertogenbosch € 69.765
De gemeente Den Bosch heeft twee nieuwbouwprojecten genomen als voorbeeld voor klimaatneutrale nieuwbouw. Het gaat om een nieuwbouwwijk die klimaatneutraal en Autarkisch is en netto energie produceert. De planstudie richt zich vooral op procesinnovaties die zorgen voor meer draagvlak en betrokkenheid bij inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties.
Arnhem: Naar een CO2-neutraal Arnhem € 105.000
Doel van de studie is het benoemen van de weg waarlangs Arnhem een CO2-neutrale stad wordt. Daarbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van energiebronnen uit Arnhem zelf (KWO, zon, wind, omgevingswarmte, water biogas, biomassa, etc.).
Emmen: Emmen klimaatneutraal in 2020 € 125.000
De planstudie van gemeente Emmen geeft inzicht in het krachtenveld van de betrokken partijen, de motieven voor partijen om samen te werken en projecten te realiseren die voor een enkel bedrijf niet haalbaar zijn. Er wordt onderzoek gedaan naar nieuwe samenwerkingsvormen. In de planstudie zijn haalbaarheidsonderzoeken opgenomen naar energiebesparing, efficiëntere inzet van energie, de inzet van restwarmte uit de industrie, geothermie, koude en warmte opslag in de bodem, wind- en zonne-energie.
Groningen: Strategische agenda duurzame energie € 114.774|
De gemeente wil de opwekking en het gebruik van lokale duurzame energie stimuleren. Ze wil daartoe een Strategische Agenda Duurzame Energie opstellen. Deze agenda moet inzicht geven in de mogelijkheden voor een duurzame energievoorziening van de stad, de randvoorwaarden en te maken keuzen.
Zoetermeer: Duurzaam Zoetermeer: planstudie 2010 € 101.850
De planstudie van de gemeente Zoetermeer zal uitmonden in haalbaarheidsstudies die de weg openen voor de realisatie van projecten die zich richten op geothermie, passief bouwen en windenergie.
Breda: Energievoorziening Claudius Prinsenlaan Breda € 84.780
Breda wil in 2044 CO2-neutraal zijn. De ontwikkeling van de “Claudius Prinsenlaan” draagt bij aan deze klimaatdoelstelling. Recent is een energievisie uitgevoerd in samenwerking met vier participerende partijen. Uitvoering van de aanbevelingen uit de energievisie is alleen mogelijk wanneer alle betrokken partijen intensief samenwerken gedurende langere periode. Doel van de planstudie is het gezamenlijk met de samenwerkingspartners bepalen van de meest optimale energievoorziening in combinatie met met gebouwgebonden maatregelen waarmee energieverbruik en CO2-uitstoot zoveel mogelijk beperkt wordt.
Apeldoorn: Haalbaarheidsstudie Lokaal duurzaam energiebedrijf € 61.400
In het kader van de doelstelling Apeldoorn energieneutraal 2020 is een roadmap ontwikkeld. Deze roadmap laat een mix van maatregelen zien om daadwerkelijk te komen tot energieneutraliteit in 2020. De oprichting van een lokaal duurzaam energiebedrijf wordt in de roadmap aangemerkt als kansrijke en tegelijkertijd prioritaire optie om de benodigde versnelling in het proces naar energieneutraliteit te bewerkstelligen. Het doel van de planstudie is om de realisatie van het lokale duurzaam energiebedrijf te onderzoeken.
Wageningen: Planstudie reductie indirect energiegebruik gemeenten € 51.060
Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving stoot een huishouden 8 ton CO2 per jaar uit. Door direct energiegebruik (gas, electriciteit en mobiliteitbrandstoffen) en 22 ton indirect, door productie en transport van voedsel (maar ook kleding, verzorging, apparaten, etc.). De planstudie brengt in kaart wat de grootste posten zijn in de indirecte emissies en hoe je die efficiënt kunt terugbrengen, meten/monitoren en toerekenen, wat je als gemeente (en externe partijen) hieraan kunt doen en hoe kansrijke praktijken in de gemeenten uitgevoerd kunnen worden.
Zaanstad: Planstudie warmtedistributie gemeente Zaanstad € 87.055
Een belangrijke bijdrage aan klimaatneutraliteit komt uit de gebouwde omgeving. Uitgangspunt voor Zaanstad is het zoveel mogelijk beperken van de energievraag en het duurzaam invullen van de warmte en eventuele koudelevering. Uiteindelijk wil de gemeente Zaanstad de verschillende distributienetten met elkaar verbinden en alle mogelijke bronnen aansluiten op een stadsdistributienet.
Utrecht: Plan van Aanpak uitwerking klimaatwand € 60.000
Doelstelling van het project is het uitwerken van het concept Klimaatwand tot een haalbaar (financieel, maatschappelijk en procedureel) plan. In de uitwerking wordt dit nader onderzocht. Het project moet antwoord geven op de vraag op welke wijze de Klimaatwand kan voorzien in de energiebehoefte van Rijnenburg en de omgeving en tegelijkertijd tegemoet kan komen aan andere ruimtelijke (zoals landschap en ecologie) en milieutechnische (zoals geluid en luchtkwaliteit) eisen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen (functionele) eisen en verdergaande ambities, onder meer op het gebied van energie, luchtkwaliteit, recreatie en materialen.
Zutphen: Planstudie besteding NUON-aandelen, duurzaam energiebedrijf en klimaatalliantie bedrijven € 69.916
Onderzoek naar de motieven en het draagvlak om als gemeente een rol te spelen in een lokaal duurzaam energiebedrijf. Verkenning mogelijke organisatievormen. Uitwerken van een paar globale businesscases voor een aantal opties. Lokale (potentiële) partners feedback vragen over de resultaten. Globale schets van het gekozen model voor het lokale energiebedrijf. Resultaten planstudie uitwerken in een collegevoorstel. Eerste uitwerking van juridische, organisatorische en financiële constructies. Haalbaarheidsstudie naar een innovatieve samenwerkingsvorm om de weg naar energieneutraal Zutphen te versnellen. In gesprekken met stakeholders zoals corporaties en (energie)bedrijven wordt ingegaan op de gewenste vorm waaronder de klimaatallianties/klimaatschap in Tilburg.
12 november 2009: De subsidieregeling voor Klimaatneutrale Stedens is geopend. Vanaf vandaag kan voor de Fase 1 planstudies een aanvraag worden ingediend voor een bijdrage binnen het Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden (IKS). Alleen gemeenten die in een raadsbesluit hebben vastgelegd dat zij - uiterlijk in 2050 - voor hun hele grondgebied klimaatneutraal willen zijn en daarvoor een lange termijn visie hebben opgesteld komen in aanmerking voor deze uitkering.
Het onderdeel Fase 1 planstudies geeft gemeenten de mogelijkheid om projectideeën gericht op de klimaatneutrale stad te toetsen op haalbaarheid en om de benodigde samenwerkingsverbanden te vormen. Gemeenten kunnen een aanvraag indienen via het aanvraagformulier. Aanvragen worden beoordeeld op volgorde van binnenkomst. De aanvraag kan worden ingediend tot en met 15 december 2009.
22 juni 2009: De komende jaren gaat minister Jacqueline Cramer vanuit het kabinet 20 miljoen euro, met een tussenevaluatie moment eind 2010, investeren in het Innovatieprogramma klimaatneutrale steden. Hiermee kan het kabinet de transitie richting de klimaatneutrale stad versnellen, door kennis en vaardigheden te ontwikkelen voor het opzetten en uitvoeren van innovatieve projecten.
Na verwachting hebben we in 2012 substantiële leerervaringen opgedaan hoe de belangrijkste knelpunten om tot klimaatneutraliteit te komen in stedelijke gebieden opgelost kunnen worden. Circa honderd steden voeren dan concrete uitvoeringsprogramma’s uit om klimaatneutraliteit te bereiken. Over alle steden die in het programma Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden participeren, wordt een gemiddelde versnelling in het bereik van CO2-neutraliteit verwacht van 20% tot 40%. Uitgaande van circa honderd actieve gemeenten geeft dit een reductie van 350 PJ (dit is ongeveer 10% van het totale huidige Nederlandse energiegebruik) rond 2040.
Het Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden kiest voor het leren in de praktijk en is verdeeld in drie programmalijnen; het realiseren en evalueren van concrete proefprojecten, specifiek onderzoek voor het ontsluiten van kennis en tot slot het organiseren van de kennisoverdracht met betrekking tot leerervaringen. Een groep van circa 20 vernieuwende voorlopende gemeenten zal actief deelnemen aan de proefprojecten. De leerervaringen worden gedeeld met een bredere groep van circa 100 voorlopende gemeenten. Zie ook: De Klimaatambassadeurs en de Themateams !
Het programma heeft naar verwachting indirecte positieve effecten die aansluiten bij de doelen van Nederland Ondernemend Innovatieland en geven een impuls aan duurzame ondernemers in Nederland. De aanpak is ook internationaal vernieuwend, Nederland kan hierbij andere landen de weg wijzen naar een klimaat neutrale stad.
Het Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden is onderdeel van de Innovatieagenda energie, het uitvoeringsprogramma van Schoon en Zuinig. Bron: VROM
Zie ook: Rijnenburg in Utrecht: Cradle to Cradle & Klimaatadaptatie - De Toolbox Rijnenburg Utrecht: Hoe Bouw Je een Duurzaam en Klimaatbestendig Woongebied - Duurzame Gebiedsontwikkeling: één plus één is drie - Energiepark Rijnenburg in Utrecht: Windmolens en Zonneparken by Rijne Energie en Eneco
Erik van Erne zegt:
14 december 2010 om 20:47 | Permalink
Almere is de meest klimaatneutrale gemeente van de provincie Flevoland: Snapt u het nog?
De gemeente Almere mag zich, door haar concrete inspanningen van het afgelopen jaar, een jaar lang meest klimaatneutrale gemeente van Flevoland noemen. De gemeente kreeg de bijbehorende Klimaat Bokaal vrijdag overhandigd.
Klinkt geweldig, maar is ontzettende onzin. Ten eerste is klimaatneutraal een illusie, laat staan dat een gemeente het meest klimaatneutraal kan zijn. Het gebruik van de term klimaatneutraal wordt sinds enige tijd volkomen terecht afgeraden.