Anders Bekeken

Wat is Energieneutraal, CO2-Neutraal of Klimaatneutraal? Het Einde van Klimaatneutraal !

Bij de ontwikkeling van gebouwen worden begrippen als energieneutraal, CO2-neutraal en klimaatneutraal veelvuldig gebruikt.

Er bestaat echter geen eenduidigheid over de betekenis van deze begrippen. Dit zorgt voor spraakverwarring en onduidelijkheid.

Inderdaad, daar schrijven we hier op Anders Bekeken al heel lang over. De conclusies zijn duidelijk.

Gebruik Energieneutraal voor gebouwen,

Gebruik CO2-neutraal voor organisaties

Gebruik Klimaatneutraal bij voorkeur niet.

Helemaal mee eens, eindelijk duidelijkheid en ook eindelijk het eind van het niet gedefinieerde begrip klimaatneutraal. Overigens ietwat vreemd dat Agentschap NL juist op het moment van de kabinetswisseling met dit rapport naar buiten komt. Het onderzoek dateert al van april 2010. Wellicht zagen de oude ministers Jacqueline Cramer en Maria van der Hoeven de conclusie niet zo zitten. Beide ministers waren groot voorstander van het begrip klimaatneutraal dat nu definitief naar de prullebak wordt verwezen.

Om orde op zaken te stellen, heeft Agentschap NL internationaal advies- en ingenieursbureau DHV opdracht gegeven een onderzoek en marktconsultatie uit te voeren. Het rapport, met de titel ‘Uitgerekend Nul’, biedt een leidraad voor eenduidig gebruik van de begrippen en de onderliggende berekeningswijze.

Bij de ontwikkeling van een gebouw wordt steeds vaker een energieambitie of CO2-doelstelling afgesproken. Doordat het gebruik van de terminologie hiervoor vrij is, is er echter weinig zicht op de feitelijke betekenis van deze ambities en de wijze waarop deze worden vastgesteld. Wat reken je wel en wat niet bij een energieneutraal gebouw? Gaat het om het gebouw of om de organisatie? En worden behalve het gebouwgebonden energiegebruik ook het gebruikersgebonden en materiaalgebonden gebruik meegenomen? Ook de keuze voor de grens van de herkomst van energie en de vraag of er gebruik gemaakt kan worden van CO2-compensatie zijn van belang. Op basis van het onderzoek en de marktconsultatie, stelt de rapportage ‘Uitgerekend Nul’ de volgende afspraken voor:

Gebruik de term Energieneutraal als het om de prestaties van een gebouw gaat. Door het ontwerp en inrichting van een gebouw wordt primair het energiegebruik bepaald. Het gaat om de Mega Joules in de vorm van gas, elektriciteit en warmwater. De CO2-uitstoot die daarmee gepaard gaat is een afgeleide. De energievraag wordt bepaald op basis van het gebouwgebonden en gebruikersgebonden energiegebruik.

Gebruik de term CO2-neutraal voor de prestaties van een organisatie. De term CO2-neutraal is breder en dekt onderwerpen als energiebesparing in gebouwen, CO2-reductie met betrekking tot mobiliteit, inzet van duurzame energie en CO2-compensatie

Gebruik de term Klimaatneutraal bij voorkeur niet. Klimaat is veel breder dan alleen energie of CO2, het raakt aan duurzaamheid in de volle breedte.   

Volgens Claudia Bouwens, Programmabegeleider Energie & Duurzaamheid bij Neprom, is er in de bouwpraktijk behoefte aan een heldere definitiestelling. “Om de doelstellingen, die we met elkaar hebben afgesproken in het Lente-akkoord, te halen moet duidelijk zijn waar we precies over spreken. De definities die Agentschap NL nu stelt, geven die duidelijkheid. Partijen in de gebouwde omgeving kunnen dit gebruiken om hun klimaatambities vorm te geven en scherp te stellen. De route naar energie- en CO2-neutraal kan hiermee duidelijker worden uitgestippeld”. 

De rapportage ‘Uitgerekend Nul’  (PDF) borduurt voort op het rapport ‘Stevige ambities, klare taal’ (PDF) uit 2009 en schetst, op basis van marktconsultatie, een voorkeur voor eenduidig gebruik van de meest gebruikte begrippen. In het rapport is verder toegelicht op welke wijze energieneutraliteit en CO2-neutraliteit kunnen worden berekend, gebruikmakend van bestaande rekenmethodes. 

De vijf beschouwde rekenmethoden (PDF) hebben alle voor- en nadelen. Er is niet één methode die meteen geschikt is voor het bepalen van energieneutraliteit. Met name inzet van duurzame energietechnieken is beperkt en het gebruikersgebonden deel ontbreekt bij enkele methoden. Wel kunnen methoden worden aangepast om beter aan te sluiten bij de wens om energieneutraliteit te bepalen.

De EPG (die de EPN en EI vervangt), in combinatie met de EPL, en Greencalc+ lijken de rekenmethodes die het best aansluiten bij het begrip ‘energieneutraal’ zoals dat uit de discussie naar voren is gekomen. Ook GPR en BREEAM zijn hiervoor bruikbaar, omdat zij de EPC-berekening als rekenmodule hanteren. Aanbevolen wordt om de sterke punten van de rekenmethoden te handhaven en de zwakke, of ontbrekende, punten aan te passen of aan te vullen. Dit aanpassen kan met behulp van bestaande methoden:
• Gebruik het resultaat van protocol monitoring duurzame energie voor verder uitbreiden van methoden met betrekking tot inzet van duurzame energie.
• Het uitbreiden van rekenmethode met het gebruikersgebonden energiegebruik is onderdeel van de ontwikkelingen van de EPG. De toekomstige EPG biedt kansen om het gebruikersgebonden energiegebruik beter te integreren. Aanbevolen wordt om EPG geschikt te maken om het energiegebruik van zowel gebouw als gebruikers te bepalen en energieneutraliteit voor beide te bereiken.

EPC– en EPA-berekening
De EPC-berekening heeft sterke punten als het gaat om het bepalen van de energievraag van een gebouw (het gebouwgebonden energiegebruik). Ook de acceptatie van de methode is goed. De toekomstige EPG biedt kansen voor aanpassingen van de rekenmethode. Collectieve voorzieningen kunnen meegenomen worden met behulp van de EPL. Belangrijke punten voor aanpassingen van de EPC-berekening (EPG):
• Het verder opnemen van duurzame energietechnieken (windenergie, biomassa).
• Het toevoegen van het gebruikersgebonden energiegebruik.

Greencalc+
De rekenmethoden Greencalc+ lijkt voor een groot deel invulling te kunnen geven aan het berekenen van energieneutraliteit en voldoet aan de 4 criteria (scheiding gebouw, gebruik etc.). In basis is Greencalc+ het meest integraal t.a.v. koppeling gebouw- gebruikersenergie, individuele en collectieve systemen etc. Aandachtspunten bij Greencalc+ zijn:
• De vereenvoudigde EPC-berekening (geen klimaatsectoren en mogelijkheid tot invoer meerdere gebruiksfuncties).
• Het ontbreken van een eenduidige weergave van energieneutraliteit. Naast milieu-index gebouw (MIG) en milieu-index bedrijfsvoering (MIB) ook expliciet resultaat opnemen ten aanzien vanenergieneutraliteit. Indien materiaalgebonden energie op termijn ook meegenomen wordt, is het voordeel van Greencalc+, dat materialen reeds onderdeel zijn van de rekenmethode.

GPR
GPR maakt gebruik van een vereenvoudigde vorm van de EPC-berekening. Voor energieneutraliteit zijn meer mogelijkheden gewenst voor gedetailleerde invoer van energiegerelateerde kenmerken van het gebouw en ook inzet van duurzame energie.

BREEAM
Omdat BREEAM gebruik maakt van EPC-berekening, ligt het voor de hand om de EPC-berekening aan te passen. BREEAM volgt dan op de wijzigingen van de EPC-berekening. Een belangrijke beperking van BREEAM is dat niet in één energieberekening de optelling gemaakt kan worden óf een gebouw energieneutraal is.

Tags: Duurzaam

Één Reactie

1. Erik van Erne zegt:

   1 mei 2019 om 19:58 | Permalink

   Hoofdkantoor A.S.R. CO2 Neutraal in 2019

   Het kantoorgebouw van A.S.R. is de afgelopen jaren volledig gerenoveerd. Zij hebben veel energiebesparende maatregelen doorgevoerd en nemen nu de laatste stappen op weg naar een klimaatneutraal gebouw. RVO ondersteunt A.S.R. bij het effectiever en efficiënter inzetten van energie, monitort de verbeteringen en bespreekt de resultaten.

   A.S.R. is deelnemer aan het convenant Meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA3). Naar verwachting wordt vanaf 2019 het klimaatakkoord leidend voor de gebouwde omgeving. Daarin wordt waarschijnlijk een energieverbuiksnorm per m2 opgenomen.

Plaats zelf een reactie: