Anders Bekeken

Lookout with Wind Turbine by Marjetica Potr?

Het Pireaus woonblok op KNSMeiland werd in 1993 opgeleverd als één van de eerste grootschalige experimenten van gedifferentieerd wonen; een experiment dat sindsdien veel navolging heeft gehad.

In één van de sociale huur-appartementen, no. 604, op de bovenste verdieping van het woonblok, is de stichting Vriza gehuisvest, een initiatief van kunstenaars Lonnie van Brummelen & Siebren de Haan.

Marjetica Potr onderzoekt initiatieven van zelforganisatie van burgers, die  in de context van bestaande steden nieuwe sociale contracten en vormen van burgerschap produceren. Haar interesse gaat uit naar gemeenschappen, die zich, ieder op eigen wijze, van onderaf organiseren, parallel aan het top-down bestuur van regeringen, variërend van gated communities tot informele steden. De resultaten van haar onderzoek presenteert zij in essays, en tekeningen, of reconstrueert zij in tentoonstellingsruimten. Potrc ontwerpt tevens functionele structuren die voorzien in primaire woonbehoeften. Deze structuren, vrijstaande units of extensies aan bestaande gebouwen, voorzien bewoners van duurzame energie of water. Haar meest bekende project is Dry Toilet gebouwd in La Vega barrio in Caracas (2003). 

Potr zag in het woonblok van Kollhoff en Rapp “een gerealiseerde sociale utopie” die als “een schip in de zee” lijkt te liggen. Na een intensieve dialoog, kwam zij met het voorstel om de loggia van het appartement uit te breiden met een trap, die voert naar een kraaiennest, dat boven het dak zweeft en de skyline van het eiland markeert. Vanaf deze uitkijkpost kunnen het nieuwe, tot in detail geplande stadslandschap van de voormalige haveneilanden en de ligging van het blok, een sculpturale vorm omgeven door water, overzien worden. Een wind turbine op het observatie platform voorziet het apartement van energie.

In een omgeving waar alles lijkt vast te liggen was het realiseren van dit in essentie eenvoudige voorstel een netelige onderneming. Sinds 2004 hebben Van Brummelen en De Haan geprobeerd om Potr’s ontwerp Lookout with Wind Turbine, dat als publiek toegankelijke extensie van een private ruimte balanceert op een grens tussen verschillende sferen, door het hechte netwerk van Nederlandse regelgeving en financiering te laveren. Soms kon medewerking gekregen worden door de extensie als ‘publieke sculptuur’ te presenteren, andere keren bleek herdefiniering als ‘architectonische interventie’ adequater. Het dossier raakte bij de gemeente verschillende malen zoek, terwijl het van de ene afdeling naar de andere werd doorgeschoven, niemand wetende hoe dit ‘object’ gedefinieerd moest worden.

In plaats van de voor vergunningen gebruikelijke acht weken, duurde het zeventien maanden voordat de bouwvergunning werd toegekend voor de ‘tijdelijke duurzame energie voorziening’, de definitie waarop uiteindelijk de vergunning werd verstrekt. Bij plaatsing bleek slechts toestemming voor het afzetten van de straat voor de hijswerkzaamheden verkregen te kunnen worden door de Lookout als ‘vluchttrap’ op te voeren. Uiteindelijk kon het project toch worden gerealiseerd met ondersteuning van Egeon Architecten uit Amsterdam.

Als visueel baken viert Lookout with Wind Turbine kleinschalig burgerinitiatief in een tijd van ferme bestuursmentaliteit.

Lookout with Windturbine, een tussen de categorieën hangende extensie en werd op 15 november 2008 opengesteld voor publiek.

Hartelijk dank aan Egon Kuchlein voor het attenderen op dit bijzondere project.

Plaats zelf een reactie: