Energieneutraal Stadhuiskwartier in Deventer: Duurzame Warmte en Koude, Verlichting en Water
Geschreven op 26-10-2015 - Erik van Erne. Geplaatst in Agenda, Bouwen-Klussen, Energie en Besparing
In december 2013 is de bouw van het Stadhuiskwartier in Deventer gestart. Het Stadhuiskwartier biedt straks plaats aan het bestuur van de stad en alle gemeentelijke diensten voor inwoners en bedrijven.
De gemeente Deventer verhuist maandag 28 en dinsdag 29 december naar het nieuwe Stadhuiskwartier aan het Grote Kerkhof. De faciliteiten voor het ontvangen van het publiek en voor de medewerkers zijn dan gereed.
Het Stadhuiskwartier verenigt het oude stadhuis met een nieuw stadskantoor aan het Grote Kerkhof/Burseplein in Deventer. De nieuwbouw biedt straks plaats aan alle medewerkers van de gemeente Deventer. Het wordt een van de meest duurzame overheidsgebouwen van Nederland. De hoofdingang komt aan het Grote Kerkhof.
Het Stadhuiskwartier krijgt een uniek warmte- en koelingssysteem. Voor het verwarmen en koelen wordt gebruikgemaakt van warmte uit de omgeving, waarbij het gebouw zelf de warmte en koude binnen het Stadhuiskwartier verplaatst. Hoe? Allereerst wordt een natuurlijke bron gebruikt: IJsselwater. Omdat dit rivierwater geleidelijk afkoelt in de winter en geleidelijk opwarmt in de zomer, kost het minder energie om het als warmte- of koudebron te gebruiken. Dit water wordt met behulp van een ondergronds leidingsysteem naar het Stadhuiskwartier gevoerd.
Het verwarmde of gekoelde water wordt naar de verschillende ruimten gevoerd via buizen. In de ruimten staan geen radiatoren; het verwarming- en koelsysteem is verwerkt in de vloeren op basis van ‘betonkernactivering’. Via kleine slangetjes in de betonnen vloeren wordt de koude of warmte via straling afgegeven aan de ruimten. Het systeem zorgt niet alleen voor comfort, het is ook veel energiezuiniger. Omdat het systeem langzaam regelt, kan met een ventilatiesysteem de temperatuur worden bijgesteld. Dit systeem is eveneens verwerkt in de vloer, waarbij frisse lucht vanuit vloerroosters de ruimten instroomt.
Natuurlijk licht is een van de duurzame bronnen. Daglicht in een gebouw zorgt ervoor dat mensen zich er prettiger voelen. Het Stadhuiskwartier krijgt veel ramen en hoge plafonds, waardoor bezoekers en ambtenaren een natuurlijke lichtinval ervaren. Er hoeven dan ook minder lampen aan en dat bespaart natuurlijk weer stroom. Het daglicht kan ook binnen komen via de sheddakconstructie die de publiekshal overdekt. Die constructie bestaat uit een reeks evenwijdige zadeldaken met op de noordkant grote ramen die veel licht binnenlaten. Maar teveel direct zonlicht kan ervoor zorgen dat het binnen te warm wordt. Daarom is de schuine zuidkant van de daken, waar de zon direct op schijnt, dicht en bedekt met 800 vierkante meter aan zonnepanelen. Ook frisse lucht komt zo natuurlijk mogelijk het gebouw binnen. Een speciale installatie ververst, koelt en verwarmt de lucht. Zo komt frisse lucht binnen via ventilatiekanalen en roosters in de vloeren. Hoog bovenin het atrium zuigt een luchtbehandelingskast de lucht af. In de winter wordt de warme retourlucht nuttig hergebruikt door de warmte toe te voegen aan de fris aangevoerde buitenlucht. En in de zomer zorgt deze vorm van ventilatie voor natuurlijke nachtkoeling.
Ook het regenwater maakt deel uit van een duurzame kringloop. Het wordt opgevangen en gebruikt voor het doorspoelen van de toiletten, die dankzij allerlei maatregelen, zoals spoelonderbrekers en kranen met volumebegrenzers, het waterverbruik sterk verminderen. Zelfs regenwater dat niet nodig is in de toiletten, krijgt een duurzame bestemming: het wordt geïnfiltreerd in de binnentuinen waardoor sproeien met leidingwater niet meer nodig is. En om te voorkomen dat er toch (schoon) regenwater in het riool terecht komt, krijgt het gebouw deels speciale groene daken: een mengsel van zaden groeit uit tot een soort natuurlijke weide die het vocht als een spons vasthoudt. Het teveel aan vocht verdampt in droge periodes en zorgt daardoor voor minder temperatuurschommelingen. Het groene dak zorgt dus voor koeling in de zomer en isolatie in de winter. De waterkringloop verloopt efficiënt omdat het gebruik van water afhankelijk is van de vraag. Schoon water wordt alleen gebruikt wanneer dat echt nodig is en regenwater wanneer dat mogelijk is. Materialen Duurzaamheid houdt niet op bij het klimaat. De gevel van het Stadhuiskwartier bestaat voor een groot deel uit robuuste blokken beton waarin gerecycled natuursteengranulaat (haksel) is verwerkt. Mogelijk wordt hiervoor het natuursteen van het oude stadskantoor gebruikt. Ook het zink van het gesloopte stadskantoor krijgt een nieuwe bestemming in het Stadhuiskwartier. Daarnaast maakt de architect veel gebruik van FSC-hout, hardhout afkomstig van plantages, dat niet uitgeput kan raken.
Het definitieve ontwerp van het Stadhuiskwartier. Architect Michiel Riedijk. Een impressie van de omgeving en de binnenzijde. U kunt de bouw volgen via deze webcam.
Tags: Duurzaam
