De Vergeten Kracht van Nederland: Waterkracht by Erik van Erne
Geschreven op 17-5-2010 - Erik van Erne. Geplaatst in Energie en Besparing
Leuk e-mailtje ruim een maand geleden. Of ik een column zou willen schrijven voor Prospect, het relatie-magazine van Eneco Energie.
Tuurlijk, werken we daar graag aan mee, maar dan wel graag over een ander onderwerp, zo mailde ik terug: De Vergeten Kracht van Nederland: Waterkracht.
Afgelopen zaterdag viel Prospect in de brievenbus met mijn column, die ik graag met u deel.
Wilt u ook een keer een column of andere bijdrage met een net iets andere kijk op het onderwerp, dan kunt u gerust even contact opnemen.
De Vergeten Kracht van Nederland: Waterkracht. Gepubliceerd in Prospect, mei 2010.
Water in Nederland. We hebben er massa’s van in soorten en maten. Zoet water en zout water, stromend water en stilstaand water. Al dat water biedt grote mogelijkheden om een prominente rol te spelen in een duurzame energievoorziening.
Onze huidige energievoorziening is vooral gebaseerd op fossiele bronnen en dat is een historische erfenis. Ooit in een ver verleden maakten onze voorvaderen vooral gebruik van de natuur. Wind en stromend water waren toen al de duurzame bronnen. Later zijn we massaal fossiele brandstoffen gaan verstoken om aan energie te komen en daar afscheid van nemen, blijkt makkelijker gezegd, dan gedaan.
Voor een echt duurzame energievoorziening kunnen we net als heel vroeger gebruik maken van de elementen van de natuur. De zon is een onuitputtelijke bron van energie. Wind is er in overvloed. Onze aarde heeft een warme kern die ons onbeperkt aardwarmte biedt en water hebben we meer dan genoeg.
Anno 2010 wil het nog niet echt vlotten met de opwekking van duurzame energie in eigen land (9% 2010). We onderzoeken wel alle mogelijkheden en vergeten daarbij maar al te vaak wat al kan, wat zich al bewezen heeft. Inzetten op zonne-energie is een goed plan dat massaal wordt opgepakt door Nederlanders. Installeren van zonne-panelen zien we wel zitten. Helaas is dé stimuleringsregeling vaker gesloten dan geopend. Een duidelijke en stabiele financiering van zonne-energie naar Duits voorbeeld lijkt dé oplossing.
Met windenergie is de medewerking van Nederlanders al een heel stuk minder. Windmolens op land leveren veel protest op en de geplande windenergieprojecten op zee komen moeizaam op gang. Aardwarmte is in opkomst en met water doet Nederland nagenoeg niets.
Waterkracht is in Nederland waterland een ondergeschoven kindje, een vergeten krachtbron, terwijl juist dat water ongekende mogelijkheden biedt. We kunnen op allerlei manieren gebruik maken van stromend water met moderne watermolens. Uiteindelijk bereikt al het rivierwater de zee en daar liggen mooie mogelijkheden voor energie uit osmose. De kracht van de zee tenslotte kunnen we benutten met getijde energie met golfslag energie.
Plannen zijn er wel, ambitieuze plannen om de komende renovatie van de Afsluitdijk te benutten om er een echte Energiedijk van te maken met een mix van zon-, wind- en waterenergie. Ook voor de Brouwersdam ligt een mooi plan klaar om er met een getijde-centrale een Energiedam van te maken. Helaas blijft het vaak bij plannen of bij kleinschalige pilotprojecten. Waterkracht kunnen we met recht de vergeten kracht van Nederland noemen.
Op dit moment (2010) wordt 19,4% van de Europese elektriciteitsproductie door werkelijk duurzame energiebronnen verzorgd, zoals waterkracht, windkracht, biomassa en zonne-energie. 63% komt daarbij van waterkrachtcentrales. Dit onderstreept het belang van waterkracht in de Europese strategie om het gebruik van alternatieve energiebronnen in de komende jaren te stimuleren.
In Nederland speelt waterkracht tot dusver een beperkte rol. Er wordt slechts 0,2% van de elektrische energie uit water gewonnen. Uit een verkenning van WINN (het innovatieprogramma voor Wateruitdagingen van Rijkswaterstaat) blijkt dat energie uit water aan 10% van de elektriciteitsvraag in Nederland zou kunnen voldoen.
Erik van Erne is sinds 2000 directeur van stichting Milieunet, een non-profit organisatie gericht op bewustwording en gedragsverandering door communicatie. Werkte daarvoor 16 jaar bij het RIVM en 16 jaar als communicatiespecialist in het bedrijfsleven. Sinds 2007 schrijvend voor Anders Bekeken Blog, een weblog gericht op onze weg naar een duurzame samenleving, met nieuws en veel mooie voorbeelden van duurzame ontwikkeling en duurzame energieprojecten. Foto: Erik van Erne bij de Stuw in Hagestein
De Waterkrachtcentrale Dommelstroom: Groene Stroom uit de Dommel - Eindelijk een nieuwe Waterkrachtcentrale in Nederland: WKC Borgharen - De Veluwse Waterkrachtcentrale Hezenbergerstuw bij Hattem - Getijde-enenergie goed voor duurzame energie ! - Wave Energy: Onbeperkt duurzame energie ! - De eerste Wave-Energy centrale ter wereld - Duurzame Energie – De eerste Tidal-Energy centrale ter Wereld ! - De Afsluitdijk van de Toekomst: Wordt het een Energiedijk? - Maak van de Afsluitdijk een echte Energiedijk ! - Maak van de Brouwersdam een echte Energiedam ! - Blue Energy: Hogere opbrengst door verbeterde omgekeerde elektrodialyse techniek - Gaat Afsluitdijk Blue Energy leveren ? - Waterkracht: Onderzoek naar stromende zee als energiebron by Tidal Testing Centre - Waterkracht: VIVACE-Systeem voor Duurzame Energie uit Stromend Water by Tauw - Waterkracht: Blue Motion Energy voor Duurzame Energiewinning uit Zeestroming - Waterkracht: De Nederlandse Vereniging voor Energie uit Water (EWA) - Tidal Energy in Nederland: Vijf Getijdenturbines in de Oosterschelde by Tocardo - Dynamic Tidal Power by Dutch POWER (Partners Offering a Water Energy Revolution) Group - Waterkracht In De Nederlandse Polders: EQA-SmartStuw, EQA-Box en EQA-River by EQA Projects - Waterkracht: VIVACE-Systeem voor Duurzame Energie uit Stromend Water by Tauw - Waterwheel Poort Van Zwolle Vechtdal Bij De Kruising Van De A22 En N365
CETO Wave Power Converter: Zero-Emission Energie en Water - The First Pelamis Wave-Energy Power Plant in The World - Wave Energy: Ocean Wave Machine by S.D.E. Energy Tel Aviv, Israël - Ocean Wave Power: The Wave Hub Connecting Wave Energy Generation Devices - Ocean Wave Power How Wave Energy Works - The Wave Hub: The Biggest Wave Energy Project in The World - Ocean Wave Power: Oyster 1 and Oyster 2 Wave Power Devices How it works - The Waterotor: High Output of Renewable Energy from Slow Moving Water
Queen Elizabeth goes Green: 1.2 GW Wave and Tidal Power in 2020 - Atlantis Unveils The World’s Largest Tidal Turbine: The AK1000 - A New Principle for Deep Green Tidal Energy by Minesto - Ocean Tidal Energy: Tidal Current 1 MW Turbine and Installation Vessel by Voith - Renewable Energy From the Deep Ocean - The Pentland Firth in Scotland: The World’s Largest Tidal Power Plant by MeyGen
Ocean Tidal Energy: Tidal Current 1 MW Turbine and Installation Vessel by Voith – Renewable Energy: The First Tidal-Energy Power Plant in the World – The Bo Hai Tidal Bridge Project by Blue Energy – Tidal Lagoon Power 3,24 GW Project in the Severn Estuary Between Cardiff and Newport
Gert zegt:
18 mei 2010 om 09:50 | Permalink
Goed om hier aandacht aan te besteden. We maken veel te weinig gebruik van ons water.
In de grote rivieren in Nederland is in 1958 voor het eerst een waterkrachtcentrale gebouwd. Dat was in de stuwcomplex bij Hagestein in Lek. In jaren tachtig volgden Maurik in de Nederrijn en Linne en Lith in de Maas. Deze centrales worden gebruik in samenhang met de bediening van de stuwen. Waarbij het beschikbare water voor de scheepvaart maatgevend is voor het al dan niet in bedrijf stellen van de waterkrachtcentrale. Hierdoor kan het gebeuren dat de stuwen geopend worden om het waterpeil bovenstrooms te laten zakken zonder dat het water via de centrale loopt. Of dat de centrale buiten gebruik wordt gesteld om juist zoveel mogelijk water beschikbaar te hebben voor de scheepvaart. Zo is de centrale bij de stuw van Lith elf dagen in het jaar niet in gebruik vanwege teveel of te weinig water.
Naast deze relatief grote centrales is in 1987 in de Overijsselse Vecht bij Gramsbergen een veel kleinere centrale gebouwd. Het vermogen hiervan is maar 100 kW bij een maximaal verval van 2 meter. Deze centrale was voornamelijk bedoeld als demonstratieproject voor turbines speciaal ontworpen voor gebruik in ontwikkelingslanden. Verder is in het Limburgse Nederweert recentelijk een oude waterkrachtcentrale uit 1917 weer in gebruik genomen. http://microhydropower.net/nl/artikel.php
Gerard zegt:
21 september 2010 om 13:00 | Permalink
Voor waterkrachtcentrales zijn stuwen nodig. Hierdoor wordt de rivierdynamiek sterk aangetast. Stromingspatronen veranderen, de macrofaunasamenstelling verandert, enzovoorts. Bij productieberekeningen wordt uitgegaan van een gemiddeld debiet, de werkelijke opbrengst van een centrale ligt vaak maar in de ordegrootte van 30-40%. De vis die stroomafwaarts trekt (naar de zee, zoals zalmsmolts en schieraal) worden in de turbines vermalen. En we willen de rivieren weer ecologisch laten functioneren! (KRW)
Zie ook: Waterkrachtcentrale in Nederland: WKC Borgharen
Jack.Smits zegt:
27 januari 2017 om 19:03 | Permalink
In mijn ogen is de doorvoer,afvoer van de grote rivieren hoger in Nederland toch een redelijke constante doorstroming. Door niet in de vaargeulen maar net daarbuiten op diverse plaatsen toch redelijk grote turbinus leggen. Ondanks de trage stroom zal er toch een redelijke constant vermogen worden afgegeven. En deze zal ook het hele jaar door gaan daar de stoming altijd richting zee gaat. Dichter bij zee zal dit inderdaad problematisch zijn. Ivm de getijden. Maar daar zijn andere oplossingen voor.
Gerard zegt:
11 februari 2017 om 21:12 | Permalink
Waterkracht in Nederland is niet rendabel, het verval is te laag. Daartegenover staat ook veel ecologische schade. Voor veel stroomafwaarts kerende vissen zijn er ook geen oplossingen. Dat wordt zelfs beaamt door een vertegenwoordiger van SH Power. Een dergelijk systeem zal in de Maas of Rijn ook niet werken. Het systeem is getest op 72 cm waterdiepte!
Ökostrom mit Fischgeschnetzeltem
Todesfalle Kraftwerk: Tausende Aale verenden grausam
Erik van Erne zegt:
15 september 2017 om 15:39 | Permalink
Dynamic Tidal Power by Dutch POWER (Partners Offering a Water Energy Revolution) Group
The Dutch are recognized for their excellence in hydraulic engineering and knowledge of sustainable energy. A synergy between eight leading Dutch companies in these fields has been established in the POWER group: Partners Offering a Water Energy Revolution.
The POWER group will show its strength in a 3-year program, constituted around a detailed feasibility study on the development of Dynamic Tidal Power (DTP) in China. DTP is an innovative way to use the natural tides for generating massive amounts of sustainable energy. A dam-like structure of at least 30 km in length with a large series of turbines is built perpendicular to the shore in a shallow sea basin. Such dam changes the long-wave dynamics of the tide in such a way that a head difference is created over the dam. This head is much more than the kinetic energy height, because of the acceleration forces which are inherent to tides. Although the head remains relatively small (1-3 m), the discharge (m3/s) is enormous, leading to high installed power rates (order of GW). A paper on the principles of DTP can be found here. A DTP dam can be combined with various other functions, such as protection against waves and tsunamis, deep sea ports, aquaculture facilities, (controlled) land reclamation and connections between islands and the mainland. As costs barriers, these additional functions help to lower the price per kWh to competitive levels.
The POWER program started in January 2012 and aims to create strong partnerships between the various Dutch disciplines, but also between Dutch and Chinese parties.
The video demontrates the Dynamic Tidal POWER (DTP) concept and explains, by the use of clear animations, how the concept functions. A number of leading Dutch companies in the field of civil engineering and energy combined their strengths in the POWER group: Partners Offering a Water Energy Revolution.