Anders Bekeken

CO2ntramine: Vijftien Redenen waarom Ondergrondse CO2-Opslag Niet Mag Gebeuren

De regering wil CO2 opslaan in het Noorden. Die opslag noemt de regering een manier om de klimaatsverandering door het broeikaseffect tegen te gaan. Maar waar gaat het eigenlijk om?

De regering heeft in juni 2010 drie plaatsen uitgekozen voor opslag van CO2: Boerakker en Eleveld in de provincie Groningen en Sebaldeburen in Drenthe.

Vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, de milieubeweging, de wetenschap en de overheid (onder meer Stichting Natuur en Milieu, het Klimaatbureau Hier, Shell Nederland en de Provincie Groningen) stellen: “CO2-afvang en -opslag is een tussenoplossing voor de komende vijftig tot zestig jaar. Door CO2 op te slaan kan de uitstoot vrij snel sterk verminderen. Als er aan het eind van deze eeuw steeds minder fossiele brandstoffen worden gebruikt, zullen CO2-afvang en -opslag niet meer nodig zijn. Het al opgeslagen CO2 zal uiteraard wel opgeslagen blijven. CO2 opslaan kan niet overal. Maar juist in Nederland is het heel goed mogelijk”.

De discussie over opslag van CO2 zien we tegen de volgende achtergrond. We leven in een economie die gekenmerkt wordt door het particulier eigendom van de productiemiddelen (machines, fabrieken, grond). Centraal staat economische groei en het maken van winst. Dit winststreven is het belangrijkste mechanisme van de huidige economie en de basismotivatie voor het grootste deel van de bedrijvigheid. Wil winst echter niet gepaard gaan met een evenredig verlies bij andere bedrijven, dan moet de economie als geheel groeien. Het financieel gewin is zeer gediend met een hoge en toenemende consumptie. Hoe hoger de economische groei, hoe meer energie nodig is, leert de geschiedenis. Er is echter iets geks aan de hand met het blijven gebruiken van fossiele brandstoffen en uranium. Economische groei gaat samen met groei van het energiegebruik. Nederland zet vooral op groei van het gebruik van brandstoffen die eindig zijn. Als de economie en het energiegebruik oneindig moet blijven groeien, kan dit alleen door de inzet van de oneindige energiebronnen zon en wind. Het is niet verstandig om in te zetten op eindige en steeds schaarsere (dus duurdere) energiebronnen als gas, olie, kolen en kernenergie uit uranium.

In een nieuwe publicatie komt Mark Z. Jacobson van Stanford University tot de conclusie dat windenergie de beste oplossing is voor een duurzame energievoorziening. Best to worst electric power sources: 1. Wind power 2. concentrated solar power (CSP) 3. geothermal power 4. tidal power 5. solar photovoltaics (PV) 6. wave power 7. hydroelectric power 8. a tie between nuclear power and coal with carbon capture and sequestration (CCS).

Vijftien redenen waarom ondergrondse CO2-opslag niet mag gebeuren:
1. De meerderheid van de Nederlanders staat negatief tegenover CO2 uitstoot en CO2-opslag: Uit een onderzoek van PriceWaterhouseCoopers (PWC) blijkt dat een meerderheid van 84% liever een windmolen binnen 1 kilometer van hun huis wil die weinig CO2 uitstoot dan een energiecentrale in de Noordzee die veel CO2-uitstoot. Over CO2-uitstoot en CO2-opslag wordt negatief gedacht. Tevens verkiest een meerderheid van 79% de geluidsoverlast van windmolens boven de luchtvervuiling van kolencentrales. Zie de PWC energie-enquete 2009 op deze site.

2. De deskundigen zijn niet deskundig: Toen de eerste aardbevingen zich aandienden als gevolg van de gaswinning verklaarde de NAM dat op wetenschappelijke gronden aangetoond kon worden dat de aardbevingen niet door gaswinning veroorzaakt werden. Inmiddels weten wij (en de NAM) wel beter. Gaswinning veroorzaakt aardbevingen. Dezelfde deskundigen beweren nu dat ondergrondse CO2-opslag wel veilig is. En waar baseren ze hun berekeningen op? Op Amerikaanse gegevens waar men van lagere veiligheidskosten uitgaat. Of zoals een deskundige van de Gasunie zegt: “daar zijn het ook echt cowboys”. Niet bepaald geruststellend.

3. Ondergrondse CO2-opslag is voor eeuwig: Vaak wordt vergeten dat de opslag aandacht vraagt, nu én in de toekomst. Onze achterkleinkinderen zullen ook aan zogenaamde ‘monitoring’ van een eventueel CO2-veld moeten doen, terwijl de huidige projectleiders van Shell of de NAM dan al lang vertrokken zijn. Wie neemt het beheer van het veld over 100 jaar of over 1000 jaar voor zijn rekening? Het antwoord op deze vraag lijkt eenvoudig: de overheid. In de praktijk blijkt, ook voor de overheid, dat het erg lastig is om een complexe infrastructuur over langere tijd te beheren.

4. CO2 kan weer naar boven komen: Als de opgeslagen CO2 zich naar boven werkt zijn de gevolgen niet te overzien. Het zou zich in kruipruimtes van huizen kunnen verzamelen. Of in het ergste geval van een aardbeving in grote hoeveelheden aan de oppervlakte kunnen komen.

5. CO2 is een verstikkend gas: Bij blootstelling aan concentraties tot 4 procent wordt de ademhaling dieper. Boven de 17 procent is CO2 voor mensen binnen 1 minuut dodelijk. In de tussenliggende concentraties treedt duizeligheid, verdoving en bewusteloosheid op.

6. CO2 opslag kost veel energie: Om 10 moleculen CO2 op te slaan moeten er minimaal 1 maar al snel 3 extra worden geproduceerd vanwege het energieverbruik in afvang en opslag. Dit betekent dat er meer en sneller fossiele brandstoffen verbruikt zullen worden. Praktisch gezegd: als je van vier kolencentrales CO2 wilt afvangen heb je één extra kolencentrale nodig om de benodigde energie te leveren.

7. CO2-opslag is niet duurzaam: CO2-opslag is geen lange-termijn-oplossing. De CO2 uitstoot wordt met CO2 opslag niet minder. Het maakt de aanvoer en verwerking van fossiele brandstoffen niet duurzamer.

8. CO2 is niet inert: Veelal wordt CO2-opslag afgedaan als veilig door het te vergelijken met aardgas dat gedurende geologische tijden ondergronds is opgeslagen (geweest). Deze vergelijking gaat mank. Aardgas, wat vooral uit methaan bestaat, reageert niet met ondergrondse gesteenten, cement en leidingen. CO2 doet dat wel. Hoe veilig is dat? Niemand weet het. In het rapport ‘Algemene Milieu Effecten Studie CO2-opslag (1 juli 2007)’ wordt dan ook gemeld: “Zelfs deze hoge eisen zijn misschien niet voldoende om zeker te stellen dat het cement en de stalen verbuizing ook duizenden jaren lang bestand blijven tegen chemische aantasting door nat CO2”.

9. Ondergrondse CO2 opslag kan aardbevingen veroorzaken: Door reactie van CO2 met ondergronds gesteente kan het volume daarvan tot circa 70% (!) toenemen. Bodemstijging is dan het gevolg. Volgens bij punt 6 genoemd rapport: “Als gevolg van de injectie van CO2 kan de bodem omhoog komen. Naar verwachting zal deze opheffing kleiner zijn dan de daling veroorzaakt door de voorafgaande gaswinning maar er kleeft een aanzienlijke mate van onzekerheid aan dit aspect”. Vervolgens is het niet uit te sluiten dat dit, net als bij de gaswinning aardbevingen tot gevolg heeft. Deze onzekerheid komt voort uit het fundamentele verschil van de oorzaak van bodemdaling (lagere gasdruk in poreus gesteente) en die van bodemstijging (chemische omzetting van het gesteente).

10. CO2-opslag kost veel geld: Er zal veel financieel en menselijk kapitaal nodig zijn om de enorme infrastructuur voor CO2 opslag te realiseren. Je kunt je geld en je tijd maar één keer gebruiken. Meer CO2 opslag betekent minder geld voor duurzame oplossingen.

11. CO2-opslag creëert een onoverzichtelijke ondergrondse vuilnisbelt: Tot in de eeuwigheid zal de opslag in de gaten gehouden moeten worden. Nu weten we nog wat waar zit. Maar hoe is dat over 100 jaar?

12. We wonen er bovenop: Niemand wil boven op een vuilnisbelt wonen. Veel bewoners van Barendrecht zijn terecht tegenstander van opslag van CO2 onder hun huizen. En in heel Nederland wonen er mensen bovenop gasvelden die in beeld zijn voor CO2-opslag.

13. Er is de komende 30 jaar in Nederland onvoldoende opslagcapaciteit: Het is zeer twijfelachtig of de kooldioxide (CO2) die straks permanent wordt uitgestoten door de twee nieuwe kolencentrales in de Eemshaven binnen dertig jaar in lege Groninger gasvelden verdwijnt. De grote gasvelden in de omgeving zijn in die periode nog niet leeg. En dat zal naar verwachting de komende 50 jaar ook niet gebeuren. CO2-opslag in kleine opslaggebieden kan financieel niet uit.

14. Het CO2 probleem wordt niet opgelost: Met het ondergronds opslaan van CO2 wordt het CO2 probleem niet opgelost maar weggestopt. We zadelen toekomstige generaties op met ons afval.

15. CO2-opslag is een experiment: Op dit moment is de kennis van langdurige ondergrondse opslag eenvoudigweg niet voldoende. Er zijn niet voldoende gegevens beschikbaar om het risiconiveau van ondergrondse CO2-opslag accuraat vast te stellen. CO2 projecten voor ondergrondse opslag zijn dus een experiment en niet, zoals het consequent wordt genoemd, een demonstratieproject. Een experiment hoort in een geschikte omgeving te worden uitgevoerd. Bron: Co2ntramine

Formatie 2010 Kabinet Rutte-Verhagen: Regeerakkoord Vrijheid en Verantwoordelijkheid - Kabinet ziet CO2 afvang en opslag helemaal zitten en Barendrecht ziet het helemaal niet zitten - Alles over CO2 afvang en opslag op één website: co2afvangenopslag.nl - Hogedruk CO2-Pijpleiding onder Woonwijk Oosterheem en Station Bleizo Zoetermeer - CO2 Bombe: Bürgerinitiative ContraEndlager Fresh Air Festival - Minister Jaqueline Cramer kiest weer voor kolencentrales

4 Reacties

1. Frans zegt:

   3 oktober 2010 om 18:50 | Permalink

   Zie regeerakkoord. Geen lokaal draagvlak, geen CO2 opslag.

2. Roelof zegt:

   3 oktober 2010 om 22:47 | Permalink

   Het zijn zeker geen vijftien redenen (heel vaak wordt genoemd dat het CO2 lang of eeuwig wordt opgeslagen). Verder zijn er veel onzekerheden. Het enige wat in mijn ogen hout snijdt is de opmerking dat het duur is en extra CO2 kost om op te slaan. Maar wat let ons om het gas over honderd jaar gecontroleerd uit te stoten naar de atmosfeer (als we dan van de fossiele brandstoffen af zijn).

   Publieke opinie is een politieke afwegingsfactor, geen wetenschappelijke.

   Ik ben niet direct een voorstander van opslag, maar ben niet onder de indruk van de non-argumenten die hier worden opgesomd.

3. henk Veenstra zegt:

   13 oktober 2010 om 09:48 | Permalink

   @Roelof. Je zou eens kunnen kijken naar de non-argumenten van de CO2-lobby (dat is de energie-club inclusief de ministeries van EZ en VROM).
   Een en ander wordt uitgelegd op mijn Vkblog ONderLINERS-NEDERLAND

4. h.j.schlepers zegt:

   7 november 2010 om 13:34 | Permalink

   om van een noodzakelijke ongevaarlijke natuurlijke stof voor al wat groeit en bloeit een zeer gevarlijke stof te maken door dit in de grond te persen ben ik zeer op tegen.Dan liever het kernafval de grond in.

Plaats zelf een reactie: