Het Interbestuurlijk Programma (IBP): Samen Meer Bereiken by Rijk, IPO, VNG en UvW
Geschreven op 14-2-2018 - Erik van Erne. Geplaatst in Duurzaam
14 februari 2018: Op 14 februari tekenden minister-president Mark Rutte, minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de VNG, IPO en de Unie van Waterschappen het Interbestuurlijk Programma (IBP).
Het Interbestuurlijk Programma bevat de uitgangspunten voor een gezamenlijke aanpak van maatschappelijke vraagstukken die de verschillende bestuurslagen overstijgen, bijvoorbeeld op het gebied van het sociaal domein, duurzame economische groei, energie en klimaat en mobiliteit.
Het Rijk heeft hiervoor een ruim accres beschikbaar gesteld aan gemeenten en provincies. Daarnaast investeert het Rijk ook door het inzetten van extra geld en andere intensiveringen. Er is 1,4 miljard euro beschikbaar voor de opgaven in het Interbestuurlijk Programma (PDF). Het totale accres voor gemeenten en provincies bedraagt ruim 6 miljard.
Voor provincies is het belangrijk dat IBP goed aansluit op de Investeringsagenda Naar een duurzaam Nederland die provincies, gemeenten en waterschappen dit voorjaar presenteerden. Het Programma biedt een basis voor een meerjarige programmatische nationale aanpak met landsdekkend integrale regionale energie- en klimaatstrategieën, waarbij de decentrale overheden het voortouw nemen om dit samen met het Rijk uit te werken.
Hans Oosters, voorzitter van de Unie van Waterschappen (UvW): “De samenwerking tussen Rijk en decentrale overheden in dit traject is een noviteit. Zowel de keuze voor de thema’s als de aanpak sluiten goed aan bij de opgave van de waterschappen. Wij zijn dagelijks bezig met waterbeheer om onze delta veilig, leefbaar en economisch welvarend te houden.
Klimaatverandering vraagt sneller om maatregelen en een andere inrichting van het land. Het goede nieuws is dat de plannen daarvoor al klaar liggen. De plannen moeten nu van papier naar uitvoering. Gemeenten en waterschappen voeren nu stresstesten uit en daaruit komt naar voren waar Nederland kwetsbaar is voor hevige buien, hitte en droogte.
Dit veroorzaakt veel schade en overlast. We gaan met concrete maatregelen Nederland klimaatbestendig inrichten. Deze kabinetsperiode investeren waterschappen 2 miljard euro in klimaatbestendig waterbeheer. Om te kunnen versnellen is het goed dat er nu ook een bijdrage van het Rijk komt. Zo kan letterlijk dit jaar nog de schop in de grond.”
Voorafgaand aan de onderhandelingen over het IBP heeft de VNG aangegeven dat twee zaken van groot belang zijn. Ten eerste dat, voorafgaand aan het maken van nieuwe afspraken, ook oplossingen werden gevonden voor problemen die de vorige kabinetsperiode zijn ontstaan in het sociaal domein. Ten tweede dat de nog te vormen nieuwe colleges bij de uitwerking van de opgaven in het IBP voldoende ruimte krijgen om zelf beleid te maken en uit te voeren.
Het bestuur van de VNG concludeert dat het IBP in combinatie met een tegemoetkoming in de tekorten van het sociaal domein en de bijbehorende financiële afspraken (een brede koppeling van de accressen en de trap-op-trap-af systematiek) voldoende basis vormt voor samenwerking met het nieuwe kabinet. Voorzitter Jan van Zanen: ‘Dit is een goede start voor de nieuwe colleges die hiermee na de verkiezingen aan de slag kunnen.’
Het Interbestuurlijk Programma is een vervolg op de Investeringsagenda Naar een Duurzaam Nederland en het Regeerakkoord.
Zie ook: Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: Klimaat- en Energieparagraaf by NVDE - Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: Waterschappen Blij by UvW - Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: Kilometerheffing Vrachtvervoer (Maut) by TLN – Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: Hoofdpunten Met Betrekking tot Auto’s en Mobiliteit – Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: Verkeersveiligheid Een Nationale Prioriteit – Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: Slimme en Duurzame Mobiliteit – Overheid Maakt 30 Miljoen Euro Vrij Voor Groene Transportinitiatieven – Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: Geen Waardering Eigen Woningbezit by VEH – Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: Energiebelasting Verder Omhoog by Vereniging Eigen Huis – Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst: De Belangrijkste Punten
In het Interbestuurlijke Programma (IBP) wordt samengewerkt aan de volgende opgaven en geeft uitvoering aan een aantal afspraken in het regeerakkoord.
De komende tijd wordt besteed om knelpunten en oplossingen in beeld te brengen. Dat moet in de tweede helft van 2018 leiden tot concrete afspraken.
1. Samen aan de slag voor het klimaat, door onder meer een CO2-reductie tot 49 % in 2030 en circa 50.000 nieuwbouwwoningen per jaar aardgasvrij op te leveren in 2021 en 30.000-50.000 bestaande woningen per jaar aardgasvrij te maken of ‘aardgasvrij-ready’. Bij de inrichting van het land moet rekening gehouden worden met klimaatverandering.
2. Toekomstbestendig wonen, door onder meer sloop en transitie van woningvoorraad, bestrijding van leegstand en meer kansen op de woningmarkt voor kwetsbare groepen.
3. Regionale economie als versneller, door meer nadruk te leggen op de regionale omstandigheden voor het bereiken van ambities.
4. Naar een vitaal platteland, door onder meer te zorgen voor duurzame landbouw zonder ongewenste risico’s voor de leefbaarheid van boeren, burgers en milieu.
5. Merkbaar beter in het sociaal domein, door onder meer extra in te zetten op de aanpak van eenzaamheid, het voorkomen dat kinderen binnen verschillende vormen van zorg tussen wal en schip vallen, en zorgen dat ouderen en mensen met een beperking in hun eigen vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen.
6. Nederland en migrant goed voorbereid, door een flexibeler asielstelsel, snellere terugkeer van migranten zonder verblijfsrecht en verbetering van het taalniveau en de arbeidsparticipatie van nieuwkomers.
7. Problematische schulden voorkomen en oplossen, door onder meer beginnende schulden eerder te signalen en gemeenten meer mogelijkheden te geven om kosten van het beschermingsbewind te beheersen.
8. Goed openbaar bestuur in een veranderende samenleving, door onder meer een integrale aanpak van multiproblematiek in ondermijningsgevoelige gebieden, het benutten van kansen door digitalisering en het openbaar maken van informatie, en de democratie weerbaarder te maken en decentrale volksvertegenwoordigers en bestuurders beter te ondersteunen.
9. Passende financiële verhoudingen, door onder meer toezicht te vernieuwen, totale rijksuitgaven als basis te hanteren voor een goede normeringssystematiek, en knelpunten in de fiscale regelgeving te inventariseren.
10. Overkoepelende thema’s, die gaan onder meer over krimp- en grensregio’s, het aansluiten van de Nationale Omgevingsvisie op de bestaande Omgevingsvisies, en samenwerking op EU-dossiers.
