Wakker Dier Foldermonitor: Supermarkten Stunten Vaker met Vlees - Kiloknallers - Plofkip
Geschreven op 9-11-2015 - Erik van Erne. Geplaatst in Dieren
29 december 2015: De drie grootste supermarktketens Albert Heijn, Jumbo en Lidl halen begin 2016 de plofkip uit hun vleesschap.
De impact hiervan is groot: bijna de helft van de Nederlandse kipconsumptie is in één klap plofkipvrij.
Wakker Dier viert deze doorbraak met een radiocampagne in 2016. De drie supermarktketens stappen over op een kippenras met een gezonder groeitempo dan de plofkip en geven de kip meer ruimte en tijd om te groeien.
Deze kip verdient nog geen ster van het Beter Leven Keurmerk, maar het welzijn is aanzienlijk verbeterd ten opzichte van de plofkip. De kippen zijn minder vaak kreupel, hebben minder pijn door voetzweren en hebben minder antibiotica nodig. De ketens stellen verschillende welzijnseisen aan hun nieuwe kip, waarbij Jumbo de hoogste eisen stelt.
Albert Heijn zegt vanaf 1 januari alle verse plofkip door hun Nieuwe AH kip te vervangen. Ook de Lidl geeft aan dat haar kipschap per 1 januari plofkip-vrij is. Jumbo zal in de tweede week van februari helemaal om zijn naar haar nieuwe standaardkip. De overstap geldt alleen voor verse kip, met de omschakeling voor bijvoorbeeld vleeswaren zijn de supermarkten nog bezig.
De kleinere ketens MCD en Boon’s Markt geven ook aan dat zij vanaf de start van 2016 al hun verse plofkip vervangen door hun Betere Kip, met dezelfde welzijnseisen als Jumbo. De meeste andere supermarktketens stappen later in 2016 over op betere kip. Veel ketens hebben inmiddels hun nieuwe kip geïntroduceerd en faseren de plofkip uit. De meeste zijn hier al ver mee, sommige moeten nog beginnen. Alleen van supermarktketen Nettorama heeft Wakker Dier nog geen plan mogen ontvangen.
Wakker Dier startte in januari 2012 met de campagne tegen plofkip. Plofkip is het ‘gangbare’ vleeskuiken dat volgens EU normen wordt gehouden. Het groeit extreem snel en slijt haar korte leven in een overvolle stal met twintig soortgenoten per vierkante meter. De eerste doorbraak in de campagne kwam van Unilever: in april 2012 beloofden zij om te schakelen naar kip met één Beter Leven ster.
Een jaar na de start van de campagne spraken de supermarkten af om te stoppen met plofkip (het Kip van Morgen-convenant). Maar dan wel pas in 2020 en met zeer beperkte welzijnsverbeteringen. Wakker Dier sprak over een ‘plofkip in flauwekulsaus’ en ‘flopkip’, en keurde het convenant af.
Sindsdien zijn de supermarktketens gelukkig individueel aan de slag gegaan, met als resultaat dat de meeste ketens in 2016 al overstappen op een kip met hogere welzijnseisen dan oorspronkelijk was afgesproken. Wakker Dier is blij, maar ziet de nieuwe kipconcepten als tussenstap. De campagne gaat door totdat alle kip in alle supermarkt minimaal voldoet aan één Beter Leven ster.
Op veel andere plekken wordt nog volop plofkip verkocht. Het zit in vleeswaren en snacks, en staat nog verrassend vaak op de menukaarten van restaurants en kantines. In 2016 zal Wakker Dier zich inspannen om de trend naar betere kip ook in die sectoren door te zetten. Het wordt hoog tijd dat ook restaurantketens en achterblijvende A-merken de plofkip in de ban doen.
9 november 2015: De zeven grootste supermarktketens hebben in het derde kwartaal van 2015 745 keer gestunt met vlees zonder dierwelzijnskeurmerk. Dat is 38% vaker dan in dezelfde periode in 2014.
Alle zeven supermarkten in de foldermonitor van Wakker Dier maken zich schuldig aan deze stijging. AH, Lidl, Aldi, Jumbo, Plus, Dirk en Emté stuntten het meest met industrievarken. Het kiloknallen met vlees heeft vele negatieve gevolgen voor dier en boer.
In januari 2015 stemde een meerderheid van de Tweede Kamer voor een einde aan het gestunt met vlees, omdat het verduurzaming remt en voedselfraude in de hand werkt. Wakker Dier vraagt de nieuwe staatssecretaris Van Dam om direct in te grijpen: “De supermarkten kiloknallen steeds harder. Ondertussen lijden de dieren en gaan boeren failliet”.
De folders van de supermarkten staan vol met vleesaanbiedingen. Het waren er afgelopen kwartaal weer bijna anderhalf keer meer dan een jaar geleden. De stijging geldt voor alle supermarkten voor zowel varkensvlees en rundvlees als (plof)kip. De zeven supermarkten prezen het vlees in totaal 904 keer aan, waarvan 745 keer (82%) vlees zonder dierenwelzijnskeurmerk. Ook wanneer men de aanbiedingen van de eerste 3 kwartalen bij elkaar optelt, is er in 2015 veel meer gestunt dan in 2014, namelijk 27% meer.
Emté heeft de dieronvriendelijkste folder: zij stuntten het meest met plofkip en hebben enorm vaak industrievarken in de aanbieding. Daarnaast stuntte Emté veel met rundvlees. Naast de meeste kiloknallers, had Emté het minst vaak vlees met een dierenwelzijnskeurmerk in de folder: slechts tweemaal wees de super haar klanten hierop.
Het gros van alle aanbiedingen betreft industrievarken. Dat is vreemd, want alle supermarkten hebben toegezegd per 1 januari aanstaande alleen nog maar varkensvlees te verkopen dat voldoet aan de eisen van 1 ster Beter Leven. Hiervan is in de reclamefolders echter nog niets te merken.
De plofkip stond 118 keer in de folder. Dat is 55% meer dan in 2014. De aanbiedingen in 2015 waren afkomstig van Emté, Albert Heijn, Lidl en Plus. Lidl en Plus beloofden Wakker Dier recent om hiermee te stoppen. Jumbo, Dirk en Aldi weren plofkip al langer uit de reclamefolder. Van de zeven grote supermarkt ketens gaan dus alleen Albert Heijn en Emté hier nog mee door.
Supermarkt Plus promootte het vaakst biologisch vlees. Van de slechts 40 (4%) aanbiedingen voor biologisch vlees, waren er 35 te danken aan Plus.
In augustus bracht Wakker Dier een rapport (PDF) uit over de schadelijke gevolgen van het kiloknallen. Die liegen er niet om: door de prijsdruk zijn de afgelopen decennia boeren steeds goedkoper gaan produceren met veel dierenleed tot gevolg. Weinig ruimte, afknippen van varkensstaarten, snelle groei van kippen en varkens, pijnlijke zweren en gewrichten, longontstekingen en diarree door onhygiënische omstandigheden zijn dagelijkse praktijk voor miljoenen dieren in de Nederlandse vee-industrie. Daarnaast leidt de prijsdruk die al decennia hoog is, tot veel failliete boeren, hoog antibioticagebruik, enorme megastallen en een consument die het inmiddels normaal vindt dat vlees goedkoop en in de aanbieding is.
De hoge Westerse vleesconsumptie staat maatschappelijk onder druk vanwege de gevolgen voor klimaat, milieu, en ontbossing voor de teelt van veevoer. Met hun gekiloknal echter, stimuleren supermarkten juist de consumptie van vlees. Wakker Dier wil dat supermarkten stoppen met reclame maken voor vlees zonder dierenwelzijnskeurmerk.
Ex-staatsecretaris Dijksma heeft zich – net als de Tweede Kamer en de Wetenschappelijke Raad voor de Regering – uitgesproken tegen het gestunt met vlees, omdat het de verduurzaming remt en voedselschandalen in de hand werkt. Volgens Dijksma was zij in gesprek met de supermarkten, die haar vertellen dat “er een gedeelde wens is om te komen tot (verdere) verduurzaming van de vleesketen, waar prijsvorming en het effect daarvan in de keten bij horen”. Maar kennelijk zijn dat loze woorden, aldus Wakker Dier: “Zodra Dijksma het pand verlaat, knallen supermarkten de folders weer vol met dierenleed voor dumpprijzen. De politiek zal daadkrachtig moeten ingrijpen om hun nieuwe beleid naar veilig, duurzaam en gezond voedsel waar te maken. We vragen de nieuwe staatssecretaris Van Ham met klem om actie te ondernemen”.
Wakker Dier registreert sinds 2010 de aanbiedingen uit de folders op productniveau (sku’s) van de grote supermarktketens. Inmiddels is dit een analysebestand van meer dan 25 duizend aanbiedingen. Van elke aanbieding worden kenmerken als vleessoort, kiloprijs, afprijzing en supermarkt genoteerd. Hierbij wordt gekeken naar al het vlees dat een maaltijdcomponent is: dus naar vlees uit het verse vleesschap en rookworsten, en niet naar ragout, snacks, pizza’s of kant-en-klaarmaaltijden waar vlees in verwerkt is.
Wakker Dier Liegebeestverkiezing 2015: Keurslager, KFC, Danone, Gouda Holland en Melkunie - Nederlander Eet Minder Vlees: 76,3 kilo per persoon in 2014 - Zondag met Lubach by VPRO: Moeten We Misschien Iets Minder Vlees Een? - Sir Paul McCartney: Meat Free Monday – The Truth about the Meat Industry: Meat the Truth - ‘Cruelty Doesn’t Fly’ with Pamela Anderson
Erik van Erne zegt:
4 december 2015 om 14:20 | Permalink
Stop ook kiloknallen met vleeswaren
De twaalf grootste supermarkten stuntten van januari t/m oktober van dit jaar 3.800 keer met vleeswaren en 93 procent van deze aanbiedingen betrof industrievlees zonder dierenwelzijnskeurmerk.
Dit blijkt uit de vernieuwde foldermonitor van Wakker Dier. Ongeveer een kwart van de Nederlandse vleesconsumptie gaat via vleeswaren. Ook voor deze producten is het dus erg belangrijk dat er meer aandacht komt voor dierenwelzijn.
De campagne tegen de kiloknaller zal zich daarom ook gaan richten op het gestunt met dieronvriendelijke vleeswaren. Wakker Dier vraagt vandaag de supermarkten per brief om te stoppen met reclame maken voor vlees én vleeswaren zonder dierenwelzijnskeurmerk.
Vleeswaren met een dierenwelzijnskeurmerk stonden slechts sporadisch in de folders: 270 keer, zeven procent van het totaal aantal vleeswaren aanbiedingen. Hiervan droeg het grootste deel één ster van het Beter Leven keurmerk (210 aanbiedingen). Elf aanbiedingen droegen twee sterren. Biologische vleeswaren werden 49 keer aangeprezen. Daarmee is het aandeel van de promoties dat een dierenwelzijnskeurmerk draagt nog lager dan bij het verse vlees, waar in de dezelfde periode 15 procent van de aanbiedingen een dierenwelzijnskeurmerk droeg.
Supermarkt Albert Heijn maakte het meest reclame voor dierenleed op je boterham, gevolgd door Plus en Deen. Albert Heijn maakte daarentegen ook het meeste reclame voor diervriendelijkere vleeswaren met een dierenwelzijnskeurmerk, samen met Hoogvliet.
Frits zegt:
4 december 2015 om 14:23 | Permalink
Politieke verdeeldheid over kiloknallers
De PvdA wil dat staatssecretaris Van Dam de zogenoemde kiloknallers in supermarkten gaat aanpakken. De partij pleit voor een verbod op de verkoop van vlees onder de kostprijs. Het lijkt erop dat er geen Kamermeerderheid is voor deze oplossing van de PvdA. Er is elk geval steun van SP, ChristenUnie, GroenLinks en Partij voor de Dieren.
Maar coalitiepartner VVD is tegen, net als de PVV. CDA en D66 willen wel af van de kiloknallers, maar zijn bang dat een verbod op verkoop van vlees onder de kostprijs zal leiden tot een daling van de kostprijs.