Het Woord Strippen Is Verkozen Tot Eufemisme Van 2021 by Wakker Dier
Geschreven op 13-1-2022 - Erik van Erne. Geplaatst in Dieren
Strippen is verkozen tot het Eufemisme van 2021. Met de eufemismeverkiezing vraagt Wakker Dier aandacht voor het leed achter de mooie praatjes van de vee-industrie. Op de tweede plek eindigde couperen en de derde plek ging naar bedwelmingsruimte. Meer dan twaalfduizend mensen brachten hun stem uit.
Wakker Dier nomineerde vijf eufemismen die in 2021 in het nieuws kwamen: strippen, couperen, bedwelmingsruimte, scharrelei en uitval. Hilhorst: “Deze woorden doen geen recht aan het lijden dat erachter schuilgaat.”
Opensnijden: De werkelijkheid achter de eufemismen is hard. Zo houdt ‘strippen’ vaak in dat vissen levend en zonder verdoving opengesneden worden om de organen en het bloed te verwijderen. Hilhorst: “Het staat allang vast dat vissen pijn kunnen voelen. Dat we nog altijd zo met hen omgaan is domweg barbaars.”
Afbranden en vergassen: Onder de noemer ‘couperen’ worden jaarlijks miljoenen varkensstaartjes afgebrand. Aan het eind van hun leven worden deze dieren vaak afgevoerd naar de ‘bedwelmingsruimte’ van een slachterij. Deze term verhult dat de varkens daar verdoofd worden met bijtend CO2-gas, waardoor ze hun laatste minuten doorbrengen in pijn en paniek.
Schuurei: De term ‘scharrelei’ eindigde op plek vier. Het roept een romantisch beeld op van kippen die rondscharrelen op het erf. Maar scharrelkippen komen nooit buiten. Hilhorst: “Scharrelei klinkt veel mooier dan het is. In het Engels noemen ze deze eieren gewoon barn eggs, oftewel schuureieren. Zo kunnen wij ze in Nederland ook noemen.”
Uitval: Op nummer vijf eindigde de term ‘uitval’. Deze gangbare industrieterm voor sterfte in de stal doet geen recht aan de harde realiteit: dieren die doodgaan door zwakte, ziekte of uitdroging. Vaak met veel pijn en zonder enige medische hulp.
Wakker Dier pleit met de eufemismeverkiezing voor transparant taalgebruik over de veehouderij. Hilhorst: “Woorden kleuren onze gedachten en gevoelens. De dieren in de vee-industrie verdienen eerlijke taal die recht doet aan hun lijden. Hoogste tijd dus om het beestje bij de naam te noemen.” In 2020 won de term ‘ruimen’ de eufemismeverkiezing. Deze term wordt gebruikt om aan te geven dat dieren gedood worden na een dierziekte-uitbraak zoals vogelgriep.
Een eufemisme is een stijlfiguur waarmee iets mooier, vriendelijker of minder onaangenaam wordt voorgesteld dan het in werkelijkheid is. Vaak gaat het om het in andere, minder confronterende bewoordingen weergeven van zaken waarop een algemeen taboe rust. Het gebruik van eufemismen wordt met andere woorden sterk bepaald door gevoelswaarde.
Eufemismen worden gebruikt om onaangename zaken te beschrijven met woorden die van zichzelf niet aanstootgevend zijn. Dit is nogal eens gewenst in public relations en politiek. Met name onderwerpen die aan een hevige maatschappelijke beroering onderhevig zijn, geven aanleiding tot het ontstaan van eufemismen. Het gebruik van eufemismen is dan ook een reeds lang bestaande techniek van machthebbers om hun acties mooier te doen voorkomen dan ze in werkelijkheid zijn.
